Home / Publicaties / De Crisis- en herstelwet biedt kansen

De Crisis- en herstelwet biedt kansen

13/10/2009

Met de indiening op Prinsjesdag van het wetsvoorstel voor de Crisis- en herstelwet doet het kabinet iets aan de stroperigheid van de besluitvorming voor de bouw en de aanleg van infrastructuur. Voor een goed economisch herstel moeten zulke projecten versneld kunnen plaatsvinden. De procedures worden verder vereenvoudigd en bekort. Een opsteker voor de bouw die sterk onder de crisis lijdt.

Versnelling besluitvorming

Al enige tijd bestaat er veel onbegrip over langslepende procedures waardoor bouwprojecten onnodig lang stil liggen. Vanwege de positieve effecten op werkgelegenheid en economie, wil het kabinet met de Crisis- en herstelwet de besluitvorming versnellen.

Zo worden de beroepsmogelijkheden voor decentrale overheden beperkt, kan de rechter straks aan 'kleine materiële gebreken' in een besluit voorbijgaan, voor zover belanghebbenden daardoor niet worden benadeeld, en moeten rechters sneller uitspraak doen. Verder wordt het mogelijk tijdens de procedure bij de rechter gebreken in een besluit te herstellen; de zogeheten 'bestuurlijke lus'. Tevens kunnen klagers alleen nog tegen een besluit bezwaar maken als zij daardoor in hun eigen belangen worden geraakt. Dit moet het aantal juridische procedures terugbrengen en indien mogelijk verkorten. Dit geldt niet alleen voor grote bouwprojecten, maar ook al voor de bouw van tenminste twintig woningen in een aaneengesloten gebied.

Daarnaast wordt een aantal belemmeringen in de besluitvorming weggenomen. Zo hoeft er bijvoorbeeld geen onderzoek meer plaats te vinden naar alternatieve oplossingen en vervalt het verplicht advies voor de milieu-effectrapportage. Dit geldt met name voor de grotere, daartoe aangewezen, bouwprojecten. Ten slotte wordt de realisering van windmolenparken, de aanleg van CO2-opslag en de realisering van warmte-koudeopslag vereenvoudigd.

Belangrijkste wijzigingen

Versnelde uitvoering woningbouwprojecten
Eén van de belangrijkste wijzigingen heeft betrekking op het versneld kunnen uitvoeren van bouwprojecten. Met name de vastgoedsector heeft door de kredietcrisis forse klappen gehad. Om woningbouwprojecten weer vlot te trekken heeft het kabinet besloten tot een vergaande stroomlijning en vereenvoudiging van de besluitvormingsprocedures door de introductie van het projectuitvoeringsbesluit.

Dit besluit vervangt alle benodigde toestemmingen voor een bouwproject, zoals een bouwvergunning, een sloopvergunning maar ook een projectbesluit of ontheffing op grond van de Wro. De gemeenteraad neemt één besluit op basis van een integrale belangenafweging. De bevoegdheden van de huidige bestuursorganen vervallen. De Raad van State zal als enige en hoogste rechter binnen vier maanden uitspraak moeten doen over de rechtmatigheid van het projectuitvoeringsbesluit.

De regeling geldt voor projecten van niet meer dan 1500 of 2000 nieuwe woningen bij meerdere ontsluitingswegen om problemen in verband met de luchtkwaliteit en het uitvoeren van een milieueffectrapportage te vermijden.

Ontwikkelingsgebieden
Voorts is voorgesteld om milieuontwikkelingsgebieden in te voeren. In veel gevallen lopen voorgenomen ruimtelijke ontwikkelingen stuk op milieugrenzen, omdat er nauwelijks ruimte is om daarvan af te wijken en een duurzame ontwikkeling toch mogelijk te maken. Met de Crisis- en herstelwet wordt het mogelijk om voor een periode van tien jaar af te wijken van regels voor de bescherming van natuur en milieu. De vraag rijst of dit voldoende soelaas biedt omdat immers niet mag worden afgeweken van Europese normen.

De gemeenteraad stelt voor die gebieden een gebiedsontwikkelingsplan vast met daarin voor lokale situaties de keuze af te wijken van de bestaande milieugrenzen. Om dit te bereiken komen er meer mogelijkheden om verdergaande eisen te stellen aan bestaande bedrijven om zo milieuruimte voor andere ruimtelijke ontwikkelingen te creëren. Met name in herstructureringsgebieden van zullen bedrijven dan ook alert moeten zijn op hun beschikbare milieuruimte.

'Geluidsvolle' industrieterreinen
Tevens wordt iets gedaan aan de 'geluidsvolle' industrieterreinen. Industrieterreinen waar fysiek nog voldoende ruimte is voor nieuwe bedrijven of uitbreiding van bestaande bedrijven, maar waar geen geluidsruimte meer beschikbaar is. Straks is het mogelijk in die gevallen toch nieuwe milieuvergunningen af te geven. Namelijk in die gevalleen dat een bedrijf niet zelf bijdraagt aan een toename van de geluidbelasting op de zonegrens rond het industrieterrein of wanneer een geluidsreductieplan is vastgesteld, die ertoe strekt de totale geluidsbelasting binnen vijf jaar terug te brengen tot de wettelijke norm.

Onteigening
De huidige regeling voor onteigening wordt in de Crisis- en herstelwet vergaand gewijzigd, omdat onteigening in de praktijk vanwege de procedurevoorschriften en de lange duur ervan als een steeds knellender probleem wordt ervaren. Voorgesteld wordt het onteigeningsbesluit bij de minister te leggen en één uniforme procedure vast te stellen, die niet langer mag duren dan zes maanden. De vraag rijst of zulke besluiten niet sneller decentraal zouden kunnen worden genomen, omdat het Rijk daarvoor niet goed is uitgerust.

Tot slot

Het wetsvoorstel kent naast genoemde nog een aantal ingrijpende wetswijzigingen die van invloed zijn op de huidige praktijk. Afgewacht zal moeten worden of de gewenste versnelling van de besluitvorming wordt bereikt. De afgelopen jaren zijn al veel maatregelen genomen om iets aan de stroperigheid van procedures te doen. Daarnaast moeten overheden sneller werken en moet dienstverlening aan bedrijven voorop staan. Maar bovenal zullen financiële injecties aanjager kunnen zijn voor economische groei. De Crisis- en herstelwet verdient in ieder geval het voordeel van de twijfel in verband met de stimulering van de bouw in Nederland. De praktijk zal deze wet moeten aangrijpen om daarvan samen met de overheid een succes te maken.

Auteurs

Luurt Wildeboer