Home / Publicaties / Rechtbank verbiedt gaspedaal.nl doorzoeken Autotr...

Rechtbank verbiedt gaspedaal.nl doorzoeken Autotrack-advertenties

23/02/2009

Op 11 februari 2009 heeft de rechtbank Den Haag vonnis gewezen in de bodemprocedure die Wegener had aangespannen tegen de exploitant van de website www.gaspedaal.nl. Hierop is een zoekmachine (een zogenaamde dedicated search engine) te vinden die acht verschillende (auto)advertentiesites doorzoekt en de zoekresultaten gecombineerd aan de internetgebruiker presenteert.

Een van de 'bronsites' waaruit gaspedaal put, is de door Wegener geëxploiteerde website www.autotrack.nl waarop particulieren en autodealers tegen betaling advertenties kunnen plaatsen voor te koop staande auto's.

De drukbezochte 'verzamelsite' Gaspedaal.nl is al enige jaren een doorn in het oog van Wegener, die vindt dat gaspedaal 'parasiteert' op haar investeringen in AutoTrack. Zij startte daarom in 2007 al een kort geding waarin zij staking van inbreuk op haar databankrechten vorderde. Die procedure verloor Wegener echter (zie: Newsflash 13 december 2007). In de bodemprocedure kwam de rechtbank Den Haag tot een ander oordeel: Innoweb moest binnen 48 uur de inbreuk op het databankrecht van Wegener staken.

Kort geding Autotrack/Gaspedaal (0-1)
In het kort geding van 2007 oordeelde de rechter dat de verzameling advertenties van Autotrack.nl wel een beschermde databank was, maar dat door Innoweb geen inbreuk werd gemaakt op de databankrechten van Wegener. De databank van AutoTrack werd namelijk volgens de voorzieningenrechter niet "geheel of voor een substantieel gedeelte opgevraagd of hergebruikt" door Innoweb. Ook was er geen sprake van het ongeoorloofd "leegtrekken" (het herhaald of systematisch opvragen of hergebruiken van niet-substantiële gedeelten) van de Autotrack-databank (art. 2 lid 1 sub b Dbw). Dergelijk gebruik is namelijk alleen in strijd met de Databankenwet indien dit "in strijd is met de normale exploitatie van de databank of ongerechtvaardigde schade toebrengt aan de belangen van de maker van de databank". In het kort geding oordeelde de rechter dat Wegener niet voldoende had aangetoond dat zij schade leed doordat Gaspedaal haar advertenties doorzoekt en wees de vorderingen daarom af. Wegener ging vervolgens in hoger beroep en startte daarnaast een bodemprocedure.

Bodemprocedure Autotrack/Gaspedaal (1-1)
In die bodemprocedure is de rechtbank Den Haag tot een ander oordeel gekomen. De bepaling tegen het 'leegtrekken' van een databank verbiedt volgens de rechtbank het door het 'cumulatieve effect' van meerdere opvragingen geheel of voor een substantieel gedeelte reconstrueren of aan het publiek ter beschikking stellen van een databank, waardoor ernstige schade toegebracht wordt aan de investering van de maker daarvan.

In dit geval werden door middel van de zoekopdrachten via de Gaspedaal-zoekmachine vrijwel alle advertenties op AutoTrack hergebruikt. Het cumulatieve effect van de vele zoekopdrachten is dat Innoweb een substantieel gedeelte van de databank van Wegener aan het publiek ter beschikking stelt. Hieruit volgde volgens de rechtbank dat het handelen van Innoweb ernstige schade toebrengt aan de investering van Wegener en Innoweb dus inbreuk maakt op het databankrecht van Wegener. Het verbod om dat nog langer te doen werd dan ook toegewezen. De schadeclaim van Wegener werd eveneens toegewezen, maar de hoogte daarvan zal in een aparte procedure moeten worden bepaald. De gevorderde volledige proceskostenveroordeling conform het indicatietarief (zie Newsflash 20 augustus 2008) werd afgewezen wegens onvoldoende onderbouwing.

Conclusie: 1-1 in het voordeel van de databank-exploitanten, maar...
Al langer was er discussie over de vraag in hoeverre dedicated search engines, die vaak als het ware verschillende onlinedatabanken "uitmelken", zijn toegestaan. Met dit vonnis heeft de rechtbank hierover geoordeeld: indien het cumulatieve effect van het herhaald en systematisch hergebruiken van niet-substantiële gedeelten is dat een databank voor een substantieel gedeelte aan het publiek ter beschikking wordt gesteld, is hiervoor de toestemming van de rechthebbende op de databank vereist.

Voorlopig kunnen de databankexploitanten dus opgelucht ademhalen en zijn het de zoekmachines die op hun tellen moeten passen. Of dit zo blijft is echter maar de vraag. Voor de internetbranche zou het een goede zaak zijn als Innoweb in hoger beroep zou gaan en het Hof en uiteindelijk misschien zelfs de Hoge Raad bepaalt wat zoekmachines wel en niet mogen.