Grondslag integratieheffing beperkt

Op 8 november jl. heeft het Europese Hof van Justitie zich uitgelaten over de toelaatbaarheid en de reikwijdte van de integratieheffing zoals wij die in Nederland kennen. Het Hof heeft uitgemaakt dat een integratieheffing ook is toegestaan in het geval dat een vrijgestelde ondernemer een gebouw laat vervaardigen (op eigen grond). Als over de grond echter al btw is betaald, dan mag op de grondcomponent niet ook nog integratie-btw drukken.

Integratieheffing

De integratieheffing doet zich – kort gezegd – voor wanneer een ondernemer zelf vervaardigde goederen gaat gebruiken voor btw-vrijgestelde doeleinden. In Nederland is met 'het zelf vervaardigen van goederen' gelijkgesteld 'het in opdracht laten vervaardigen onder terbeschikkingstelling van stoffen, waaronder grond.'
Denk hierbij aan een ondernemer die een koop-/aannemingsovereenkomst heeft gesloten voor de bouw van een kantoorpand of appartementencomplex dat hij (deels) vrijgesteld gaat verhuren. Maar bijvoorbeeld ook aan een ziekenhuis, school, bank of verzekeraar die op eigen grond een pand laat realiseren.

Bij de integratieheffing is de ondernemer btw verschuldigd over de voortbrengingskosten, dan wel de kostprijs. In de Nederlandse optiek behoren de grondkosten tot de voortbrengingskosten / kostprijs.

De vraag was of een integratieheffing bij het 'in opdracht laten vervaardigen' wel door de Europeesrechtelijke beugel kon en – zo ja – of dan ook over de grondcomponent integratie-btw is verschuldigd.

HvJ

Het Europese Hof van Justitie heeft thans in de Gemeente Vlaardingen-zaak geoordeeld dat de Nederlandse integratieheffing niet in strijd is met het Europese recht. Wanneer een vrijgestelde ondernemer een pand laat bouwen op eigen grond, moet hij in principe integratie-btw betalen over alle voortbrengingskosten inclusief de grond.
Echter, als de ondernemer al btw heeft betaald over de grondcomponent (en als hij deze btw, zo lezen wij de uitspraak, niet heeft kunnen aftrekken) dan is over deze grondwaarde niet ook nog eens integratie-btw verschuldigd.

Voor de praktijk

Wanneer een ondernemer een pand bouwt / laat bouwen dat hij voor btw-vrijgestelde doeleinden gaat gebruiken, is het nog altijd het verstandigst om de grond in de btw-sfeer aan te schaffen. Hij betaalt dan maar één keer btw over de grondwaarde. Indien hij de grond in de overdrachtsbelastingsfeer aankoopt, moet hij later alsnog integratie-btw betalen over de grondwaarde én over de overdrachtsbelasting.