Tien gouden regels bij het gebruik van algemene voorwaarden: regel 2

In de eerste Newsflash Distributie & Franchising hebben wij tien gouden regels voor het gebruik van algemene voorwaarden gegeven. In dit artikel werken wij de tweede regel nader uit.

Regel 2.Zorg dat uw eigen algemene voorwaarden van toepassing zijn

Het komt vaak voor dat partijen ieder verwijzen naar hun eigen algemene voorwaarden bij het aangaan van een overeenkomst. Welke voorwaarden zijn dan van toepassing? Dit vraagstuk wordt ook wel aangeduid als de 'battle of the forms'. Hierbij moet onderscheid gemaakt worden tussen de situatie waarin u contracteert met een Nederlandse partij en die waarin u contracteert met een buitenlandse partij.

Nederlandse contractspartij

In het algemeen geldt de regel dat de algemene voorwaarden van toepassing zijn van de partij die hiernaar als eerste verwijst. Dit wordt ook wel de 'first shot-regel' genoemd. Het verdient dan ook aanbeveling om zo snel mogelijk te verwijzen naar de door u gehanteerde algemene voorwaarden. Een verwijzing naar uw algemene voorwaarden in een offerteverzoek wordt óók als een eerste verwijzing aangemerkt. Het feit dat de kernafspraken van de overeenkomst pas daarna worden overeengekomen, is in beginsel geen grond om uw verwijzing niet als eerste aan te merken. Als u uw algemene voorwaarden op de juiste wijze van toepassing heeft verklaard (zie de eerste Gouden Regel), zodat deze ook daadwerkelijk onderdeel uitmaken van de overeenkomst met uw contractspartij, kan deze contractspartij enkel nog de 'battle of the forms' winnen door uitdrukkelijk uw algemene voorwaarden niet te aanvaarden.

Het omgekeerde geldt natuurlijk ook. Het enkel van toepassing verklaren van uw algemene voorwaarden - zonder de toepasselijkheid van de algemene voorwaarden van de contractspartij, welke eerder van toepassing zijn verklaard, uitdrukkelijk van de hand te wijzen - zorgt ervoor dat de algemene voorwaarden van de contractspartij in beginsel van toepassing blijven.

Het is dan ook raadzaam om de toepasselijkheid van andere algemene voorwaarden direct en uitdrukkelijk af te wijzen. Dit zorgt er in ieder geval voor dat de algemene voorwaarden van de contractspartij niet van toepassing zijn. De standaardzin die veelvuldig in de algemene voorwaarden zelf staat opgenomen ('Toepasselijkheid van de algemene voorwaarden van de andere partij wordt uitdrukkelijk afgewezen') is in dit verband niet voldoende. Onder uitdrukkelijk afwijzen wordt ook daadwerkelijk uitdrukkelijk bedoeld. Dit betekent dat u in de schriftelijke reactie aan de contractspartij moet laten weten dat u de algemene voorwaarden van deze partij niet aanvaardt. Voorgaande betekent echter niet automatisch dat uw voorwaarden van toepassing zijn. Ook niet indien u als eerste hiernaar verwijst. Uw contractspartij kan immers ook uw algemene voorwaarden uitdrukkelijk weer afwijzen.

Wijst uw contractspartij uw algemene voorwaarden af, dan zult u over de toepasselijkheid moeten onderhandelen. Vaak worden in een dergelijk geval de algemene voorwaarden terzijde gelegd en onderhandelen partijen over voor beide aanvaardbare contractuele bepalingen.

Buitenlandse contractspartij

Indien u te maken heeft met een buitenlandse partij is hoogstwaarschijnlijk het Weens Koopverdrag (WkV) van toepassing. In Europa zijn enkel Portugal, het Verenigd Koninkrijk, Ierland en Albanië geen verdragspartijen.

Het WkV kent de 'last shot-regel'. Deze komt er kort gezegd op neer dat de laatste verwijzing naar een set algemene voorwaarden, als nieuw aanbod moet worden beschouwd en de uitvoering van de overeenkomst dan tevens als acceptatie van de algemene voorwaarden wordt beschouwd. Het lijkt dus niet noodzakelijk om de toepasselijkheid van andere algemene voorwaarden uitdrukkelijk af te wijzen. Enkel de verwijzing naar uw algemene voorwaarden zal voldoende zijn, zolang deze verwijzing de laatste is voor er uitvoering wordt gegeven aan de overeenkomst.

Zekerheidshalve is het echter raadzaam om ook in internationaal verband, naast de verwijzing naar uw algemene voorwaarden, de toepasselijkheid van andere algemene voorwaarden uitdrukkelijk af te wijzen. De 'last shot-regeling' lijkt namelijk niet zonder meer in elk land van toepassing te zijn. Zo heeft een rechter in Duitsland beslist dat uit het WkV moet worden afgeleid dat er een 'knock out-regel' van toepassing is op de 'battle of the forms-problematiek'. Dat wil zeggen dat partijen bij strijdende algemene voorwaarden slechts gebonden zijn aan niet-botsende bepalingen. Bepalingen uit de algemene voorwaarden van partijen die strijdig zijn met elkaar, worden buiten beschouwing gelaten. Dat zal met name gelden voor belangrijke bepalingen, zoals de regeling van de aansprakelijkheid van partijen. Voorgaande regeling wijkt dus af van de eerder aangehaalde 'last shot-regel'.

Conclusie

Of u nu contracteert met een Nederlandse partij of een buitenlandse partij, het verdient altijd aanbeveling om andere algemene voorwaarden uitdrukkelijk af te wijzen. Daarnaast is het belangrijk om steeds opnieuw naar uw eigen algemene voorwaarden te verwijzen.