ACM gaat meer boetes uitdelen!

De nieuwe bestuursvoorzitter van de Autoriteit Consument en Markt (ACM) heeft publiekelijk aangekondigd meer boetes voor overtredingen van het mededingingsrecht te gaan uitdelen.

Wie?

In september 2018 is een nieuwe bestuursvoorzitter aangetreden bij ACM, Martijn Snoep. Snoep was tot voor kort advocaat, gespecialiseerd in het mededingingsrecht. Met zijn achtergrond heeft Snoep de afgelopen maanden het beleid van ACM kritisch geëvalueerd. In december kondigde hij zijn nieuwe beleid al aan bij de Vereniging van Mededingingsrecht. Nu heeft hij dit ook aan het grote publiek kenbaar gemaakt in een interview met het Financieele Dagblad.

Waarom?

Er is de nodige kritiek geleverd op het beleid van ACM in de afgelopen jaren. Onder meer op informele 'wenkbrauwgesprekken', vermeend gebrek aan handhaving en de hoeveelheid boetebesluiten die achteraf door de rechter werden vernietigd. Rechter in het Gerecht bij de Europese Unie Marc van der Woude stelde in oktober 2018 nog dat af en toe best een mes op tafel bij de toezichthouder mag liggen. ACM lijkt zich deze kritiek te hebben aangetrokken.

Wat?

ACM kondigt nu aan meer boetes uit te gaan delen. Dat doet de mededingingsautoriteit door zich op zaken te richten die zij eerst links liet liggen, zoals:

• Verticale afspraken: bijvoorbeeld verticale prijsbinding, waarbij een producent haar distribiteurs verplicht tegen een bepaalde minimale prijs te (weder)verkopen. Maar het kunnen ook belemmeringen van online verkoop of kunstmatige geografische marktopdelingen betreffen. Actief optreden tegen verticale overtredingen is een cruciale verandering voor ACM en de Nederlandse maatschappij: het "gedoogbeleid" is voorbij. ACM lijkt hiermee onder meer het Duitse Bundeskartellamt, dat een hele rits boetes voor dit soort overtredingen oplegde (bijv. aan chocolade-, matras- en speelgoedproducenten), te volgen.
• Aanbestedingskartels: dit heeft altijd al aandacht gehad, maar ACM lijkt zich nog structureler te gaan richten op mededingingsovertredingen bij aanbestedingen, zoals bid rigging en cover pricing. De bouwkartelzaken uit het begin van deze eeuw zijn bekende voorbeelden van aanbestedingskartels.
• Uitsluiting zzp'ers: ACM wil opkomen voor zelfstandigen, niet alleen door kartelafspraken door zzp'ers toe te staan, maar ook door afspraken tussen ondernemingen ten nadele van zzp'ers te bestraffen.

Wat nu?

Ondernemingen doen er verstandig aan kritisch te kijken naar risico's binnen de eigen organisatie, bijvoorbeeld op het gebied van compliance met het mededingingsrecht. Het is mogelijk dat er de afgelopen jaren minder aandacht is geschonken aan bepaalde onderwerpen, die nu in het vizier zouden kunnen komen van ACM. Ook kan het geen kwaad te bekijken of de organisatie goed is voorbereid op een bedrijfsbezoek door ACM (een zogenaamde dawn raid).

CMS heeft voor dit laatste een speciale app ontwikkeld: de CMS Dawn Raid Assistant app. Deze is gratis, en zelfs zonder in te loggen, te downloaden voor iOS en Android en biedt concrete aanwijzingen voor compliance officers, bedrijfsjuristen, receptionisten en andere belanghebbenden in 27 landen.