Een merkwaardige rol van de raad van Commissarissen bij Feyenoord

Wie “De Prooi” van Jeroen Smit over de teloorgang van ABN AMRO gelezen heeft, zal tot de conclusie zijn gekomen dat alles heel anders was gelopen als de Raad van Commissarissen van De Bank eerder had ingegrepen en de voorzitter van de raad van bestuur van ABN AMRO naar huis had gestuurd. De Raad van Commissarissen van Feyenoord heeft de kerstdagen waarschijnlijk gebruikt om dat boek te lezen en zich bedacht niet het verwijt te willen krijgen dat aan het adres van de commissarissen van ABN AMRO wel is gemaakt.

De rol van de Raad van Commissarissen is in de wet vastgelegd en komt er kortheidshalve op neer dat hij toezicht houdt op het bestuur van de vennootschap. De statuten kunnen aan de Raad van Commissarissen extra bevoegdheden toekennen en er is ook verschil in de rol van de Raad van Commissarissen bij een beursgenoteerde vennootschap ten opzichte van de niet genoteerde onderneming. Aan de Raad van Commissarissen kan het recht tot benoeming en ontslag van bestuurders zijn toegekend. De Raad van Commissarissen bemoeit zich niet met het besturen van de onderneming. De naam zegt het al: het bestuur bestuurt. Zo de Raad of enkele commissarissen zich wel met het besturen van de onderneming bezighouden, lopen zij het risico als bestuurder te worden aangemerkt. Dat kan onder omstandigheden leiden tot aansprakelijkheid van commissarissen als ware zij bestuurder.

In de voetbalwereld is alles anders en dus ook de wijze waarop een Raad van Commissarissen functioneert. Dat is althans mijn conclusie uit de, zoals de Volkskrant het noemde, ‘Paleisrevolutie bij Feyenoord”.

Algemeen directeur Gudde spreekt op zijn nieuwjaarsreceptie nog alle lof over Gert Jan Verbeek. Van het ontslag van Verbeek was wat het bestuur van Feyenoord betreft geen sprake. Zo het ontslag van Verbeek aan de orde zou zijn, ligt het op de weg van het bestuur dat ontslag aan Verbeek aan te zeggen. De Raad van Commissarissen behoort daar gezien zijn wettelijke taken en bevoegdheden geen rol in te spelen. Hij kan terzake hooguit het bestuur adviseren over een eventueel door hem gewenst ontslag.

Zo niet de Raad van Commissarissen van Feyenoord. Deze was – anders dan de directie - kennelijk van oordeel dat een ontslag van Verbeek wel aan de orde was. Wellicht heeft de Raad van Commissarissen het bestuur eerder al van zijn bedenkingen tegen Verbeek op de hoogte gebracht, maar de visie van de Commissarissen werd in dat geval niet door de directie in daden omgezet.

In plaats van de directie van Feyenoord in haar visie te volgen dan wel gebruik te maken van andere bevoegdheden die de Raad heeft, heeft de Raad buiten het bestuur om de spelers van Feyenoord gepolst over hun vertrouwen in Verbeek. Hen is door de voorzitter van de Raad van Commissarissen de vraag gesteld of ze met Verbeek verder wilden. Gesteund door de wetenschap dat de Raad van Commissarissen het met de spelers eens is, zijn de spelers vervolgens openlijk tegen Verbeek gaan rebelleren, met het ontslag, althans de non actief stelling, van Verbeek tot gevolg.

Ik vind dit een onbegrijpelijke handelwijze van de Raad van Commissarissen van Feyenoord. Een goed functionerende Raad van Commissarissen behoort een directe, open band te onderhouden met het bestuur. Het kan toch niet zo zijn dat de directie van Feyenoord zich openlijk voor Verbeek uitspreekt, terwijl de Raad van Commissarissen achter de rug van de directie om het ontslag van Verbeek voorbereid. Op deze wijze kan een bestuur niet goed functioneren.

Als de raad van Commissarissen het met het beleid van de directie van Feyenoord niet eens is, hetgeen in ieder geval op het punt van het al dan niet aanblijven van Verbeek zo is, dan staan hem andere middelen ten dienste om de directie te dwingen een ander beleid te voeren of te vertrekken. Ik begrijp goed dat Bos en Jansen zijn opgestapt. Weliswaar zijn door hen andere redenen genoemd voor hun vertrek, maar ik sluit niet uit dat de handelwijze van de Raad van Commissarissen ook een reden voor hun vertrek is geweest. Ik raad Gudde aan eveneens Feyenoord te verlaten.

Als er geen open verhouding is tussen directie en Raad van Commissarissen van Feyenoord en de Raad het bestuur passeert bij zulke belangrijke onderwerpen als de positie van de trainer, dan is er geen basis voor een goed functionerend bestuur. Dan zit bij Feyenoord kennelijk de Raad van Commissarissen op de stoel van de bestuurder en dan kan men de leden van de Raad dan ook maar beter de bestuurstaken zelf laten vervullen.