Niet geheim: de nieuwe Richtlijn Bedrijfsgeheimen

Op 5 juli 2016 zal de door de Europese Unie vastgestelde Richtlijn Bedrijfsgeheimen (2016/943/EU) van kracht worden. De EU-landen hebben vervolgens 2 jaar om de richtlijn om te zetten in nationale wetgeving. Doel van de Richtlijn is om tot betere bescherming van bedrijfsgeheimen te komen, zonder af te doen aan de diverse maatschappelijke belangen. Wat brengt de richtlijn? Hieronder een korte samenvatting en de (eventuele) meerwaarde voor het bedrijfsleven.

Wat is een bedrijfsgeheim?

Bedrijfsgeheimen zijn er in alle soorten en maten. Bij een bedrijfsgeheim kun je onder andere denken aan een productieprocedé, marketingconcepten, cijfers met betrekking tot omzetten, marges of klantenlijsten. De meeste ondernemingen bezitten zulke concurrentiegevoelige informatie.
Volgens de richtlijn is er sprake van een bedrijfsgeheim als aan de volgende cumulatieve voorwaarden wordt voldaan:

• De informatie is geheim;
• De informatie bezit handelswaarde; en
• De eigenaar van het bedrijfsgeheim heeft redelijke maatregelen getroffen om de informatie ook geheim te houden.

Deze redelijke maatregelen kunnen bijvoorbeeld bestaan uit technische beschermingsmaatregelen maar ook uit het laten tekenen van een geheimhoudingsverklaring (NDA).

Wat is de reikwijdte van de Richtlijn Bedrijfsgeheimen?

De richtlijn verbiedt het verkrijgen, openbaar maken en gebruik maken van bedrijfsgeheimen die op een ongeoorloofde manier zijn verkregen. Voorbeelden van het ongeoorloofd verkrijgen van bedrijfsgeheimen zijn bedrijfsspionage, het hacken van computers en het kopen van bedrijfsgeheimen van werknemers.
De richtlijn verbiedt niet 'reverse engineering', oftewel: het onderzoeken van een product om de precieze interne werking ervan te achterhalen of om af te leiden wat de eisen zijn waaraan het product voldoet. Verder biedt de richtlijn ruimte aan journalisten om journalistiek onderzoekwerk te doen, aan klokkenluiders om hun verhaal te doen en aan werknemers die met bedrijfsgeheimen werken om van baan te veranderen.

Welke maatregelen kunnen worden gevorderd in een civiele procedure?

In de richtlijn staan een aantal vorderingen die een onderneming kan instellen tegen 'inbreukmakers':

• Het staken van het openbaar maken of een verbod op het gebruik maken, van het bedrijfsgeheim;
• Een verbod om op bedrijfsgeheimen inbreukmakende goederen te produceren, in de handel te brengen, te gebruiken, in te voeren of om op te slaan;
  (inbreukmakende goederen zijn goederen die zijn geproduceerd of ontworpen met behulp van onrechtmatig verkregen bedrijfsgeheimen)
• Het leggen van beslag op de inbreukmakende goederen;
• De vernietiging van documenten, voorwerpen, elektronische bestanden waarin of waarop het bedrijfsgeheim staat;
• De vernietiging van de inbreukmakende goederen;
• Het toekennen van schadevergoeding voor de geleden schade. Denk hierbij aan economische schade, winstderving, maar ook aan morele schade, reputatieschade;
• De publicatie van de uitspraak.

De kosten van deze maatregelen zijn doorgaans voor de inbreukmaker.

Hoe wordt omgegaan met bedrijfsgeheimen tijdens gerechtelijke procedures?

Tijdens rechtszaken kunnen partijen de rechter verzoeken om bepaalde stukken vertrouwelijk te behandelen. In dat geval krijgen partijen en hun advocaten geheimhouding opgelegd met betrekking tot die stukken. Deze geheimhoudingsplicht blijft in principe ook na de procedure van kracht.
Verder kan een rechter bepalen dat tijdens de procedure de toegang tot de documenten die bedrijfsgeheimen bevatten, wordt beperkt tot een gelimiteerd aantal personen; minimaal één persoon per partij met diens advocaten. Als een rechter bepaalde informatie als vertrouwelijk aanmerkt dan hoeft deze informatie niet te worden opgenomen in de (openbare) rechterlijke uitspraak.

Wanneer treden de wijzigingen in werking?

De Richtlijn Bedrijfsgeheimen treedt in werking op 5 juli 2016, waarna de implementatietermijn 2 jaar bedraagt. Nederland moet dus voor 5 juli 2018 de Nederlandse wetgeving hebben aangepast aan de richtlijn.

Conclusie

Toe te juichen is dat in de Europese Unie één regeling tot stand is gekomen voor de bescherming van bedrijfsgeheimen. Het is nu duidelijker welke mogelijkheden een onderneming die zich geconfronteerd ziet met diefstal van zijn bedrijfsgeheimen ten dienste staan. De richtlijn maakt een einde aan de op dit moment zeer versnipperde situatie in de Europese Unie, waarbij ieder land een eigen aanpak heeft voor bedrijfsgeheimen. Naar verwachting zorgt de implementatie van de richtlijn (en de uitleg die het Hof van Justitie EU hieraan geeft) ons duidelijkheid en 'tools' op het vlak van de bedrijfsgeheimen.