Re-integratie tweede spoor: het spoor bijster?

Werkgevers zijn zich doorgaans onvoldoende bewust van de verplichtingen die op hen rusten ingeval zij te maken krijgen met zieke werknemers. Vooral met betrekking tot re-integratie tweede spoor, laten hun re-integratie-inspanningen nogal eens te wensen over, met alle financiële consequenties van dien.

Onvoldoende re-integratie tweede spoor? Loonsanctie

Een zieke werknemer dient allereerst te worden gere-integreerd in het eigen bedrijf. Dit wordt re-integratie eerste spoor genoemd. Bij re-integratie tweede spoor gaat het om de tewerkstelling van een zieke werknemer in passende arbeid bij een andere werkgever. Re-integratie tweede spoor komt derhalve aan bod, wanneer een zieke werknemer niet (meer) kan worden herplaatst binnen de eigen onderneming. Juist deze externe re-integratieplicht lijkt vaak te worden vergeten of wordt te laat ingezet. Wanneer het UWV oordeelt dat een werkgever zich onvoldoende voor de re-integratie van zijn zieke werknemer heeft ingespannen, dan volgt een loonsanctie. Dit houdt in dat de werkgever gedurende maximaal 52 extra weken het loon van zijn zieke werknemer moet doorbetalen.

Te weinig inspanningen in het tweede spoor

Recentelijk oordeelde de Centrale Raad van Beroep dat een werkgever eerder en meer actie had moeten ondernemen op het gebied van (zowel interne als) externe re-integratie, ondanks het feit dat de werknemer zelf onvoldoende meewerkte aan zijn re-integratie. De werkgever had de werknemer moeten aansporen om mee te werken, bijvoorbeeld door opschorting en stopzetting van het loon.

Ook in een andere recente uitspraak van de Centrale Raad van Beroep bleef de werkgever verwijtbaar in gebreke met betrekking tot het tweede spoor. In deze zaak was al tijdens het eerste ziektejaar komen vast te staan dat de werknemer niet meer in staat zou zijn om zijn eigen werkzaamheden uit te voeren. Van de werkgever had daarom mogen worden verwacht dat hij tegen het einde van het eerste ziektejaar ook al gestart was met re-integratie tweede spoor. Immers: re-integratie in het tweede spoor mag alleen achterwege blijven als een concreet uitzicht bestaat op werkhervatting bij de eigen werkgever.

In beide gevallen resulteerde de nalatigheid van de werkgever in een loonsanctie.

Wanneer starten met re-integratie tweede spoor?

Re-integratie tweede spoor dient u op te starten:

• wanneer re-integratie in het eerste spoor voor de werknemer in het geheel niet mogelijk is;
• wanneer de arbeid in het eigen bedrijf onvoldoende aansluit bij hetgeen uw zieke werknemer nog kan, of
• wanneer de passende arbeid in het eigen bedrijf niet van structurele aard is.

Een goed moment om na te gaan of re-integratie eerste spoor nog soelaas biedt, vormt de verplichte evaluatie tussen werkgever en werknemer, tegen het einde van het eerste ziektejaar. Is er dan geen concreet uitzicht op re-integratie eerste spoor, dan dient de werkgever spoedig over te gaan op re-integratie tweede spoor. Let erop dat van een werkgever wordt verwacht dat hij op een eerder moment (liefst binnen zes weken) met re-integratie tweede spoor start, als de arts of deskundige hiertoe aanleiding geeft.

Arbeidsconflict? Eerder aanleiding tweede spoor

Indien sprake is van een ernstig arbeidsconflict tussen werkgever en werknemer, dan geeft dit eerder aanleiding tot overgang op het tweede spoor. Goede begeleiding en zonodig mediation vormen een pré.

Tips voor de praktijk: vinger aan de pols

U dient zich als werkgever altijd bewust te zijn van het feit dat ú verantwoordelijk bent voor het re-integratieproces, dus zowel voor het handelen van uw werknemer als voor de door u ingeschakelde deskundigen, zoals een Arboarts of een re-integratiebureau. Houd daarom altijd de vinger aan de pols.

Stelt uw arts/deskundige zich bijvoorbeeld op het standpunt dat re-integratie geen nut heeft of dat de werknemer 'niets' kan? Wees kritisch en vraag om een motivering op medische gronden.
Werkt uw werknemer niet mee aan re-integratie tweede spoor? Dan wordt van u verwacht dat u uw werknemer aanspoort middels (dreigen met) inhouding van loon of ontslag.

Niet geschoten, (vrijwel) altijd mis

Tenslotte: ook als de kans klein lijkt dat een zieke werknemer een passende baan zal vinden, bijvoorbeeld vanwege een zware handicap of een weinig gevarieerd arbeidsverleden, spant u zich dan toch voor deze werknemer in. De plicht tot re-integratie is namelijk niet zozeer een resultaatsverplichting, maar een inspanningsverplichting: een positief resultaat van de re-integratie hoeft niet bij voorbaat vast te staan.

Twijfel over het eerste spoor? Altijd starten met het tweede spoor. Niet geschoten is immers altijd mis.