Samenwoners let op: de Successiewet gaat veranderen!

In de praktijk kwam het geregeld voor dat ongehuwde samenwoners die al een lange tijd samenwoonden elkaar bij testament tot erfgenaam benoemden zonder dat zij een notariële samenlevingsovereenkomst hadden. Vanuit successierechtelijk oogpunt was de notariële samenlevingsovereenkomst immers geen must. Onder het wetsvoorstel valt deze groep ongehuwde samenwoners echter alsnog fiscaal buiten de boot!

Met de komst van het nieuwe wetsvoorstel Successiewet vindt er een drastische begripswijziging plaats voor ongehuwde samenwoners. Dit kan van groot belang zijn voor ongehuwde samenwoners die elkaar bij overlijden vermogen na willen laten.

Vereenvoudiging en modernisering Successiewet
Staatssecretaris De Jager heeft op 20 april 2009 het wetsvoorstel 'Wijziging van de Successiewet 1956 en enige andere belastingwetten' ingediend bij de Tweede Kamer. Het doel van deze wetswijziging is om de huidige Successiewet te vereenvoudigen en te moderniseren. De eerste parlementaire behandeling van het ingediende wetsvoorstel is afgerond. Begin deze maand is de nota van wijziging door de staatssecretaris ingediend bij de Tweede Kamer.

Eén van de voorgestelde wetswijzigingen betreft een vereenvoudiging en aanscherping van het partnerbegrip in de Successiewet, welke naar verwachting intergaal wordt overgenomen in definitieve wetgeving. Indien iemand kwalificeert als partner dan kan een beroep worden gedaan op de grote partnervrijstelling (€ 600.000,-) en het meest gunstige, progressieve tariefgroep (tariefgroep I: 10%-20%). Thans is enkel de samenwoning gedurende een bepaalde periode reeds voldoende om een vrijstelling op te bouwen en na verloop van vijf jaar in aanmerking te komen voor het meest gunstige tarief.

Drastische verandering partnerbegrip
Onder het wetsvoorstel verandert het partnerbegrip drastisch. Indien ongehuwde samenwoners als partner aangemerkt willen worden en daarmee toegang willen krijgen tot de toepassing van de partnervrijstelling en tariefgroep I, dienen de ongehuwde samenwoners een notariële samenlevingsovereenkomst te hebben gesloten, die moet voldoen aan de volgende vereisten:
- de notariële samenlevingsovereenkomst dient minimaal zes maanden voorafgaand aan het overlijden te zijn verleden, en;
- in de notariële samenlevingsovereenkomst dient een wederzijdse zorgverplichting te zijn opgenomen.

Door deze wetswijziging zal binnen de groep van ongehuwde samenwoners in minder gevallen een beroep gedaan kunnen worden op de toepassing van de hoge partnervrijstelling en het gunstige tarief.

Overigens stelt de staatssecretaris in de nota van wijziging voor dat samenwoners na invoering van de nieuwe Successiewet een half jaar de tijd krijgen om hun zaken successierechtelijk op orde te brengen: indien vóór 1 juli 2010 een notariële samenlevingsovereenkomst is opgesteld, dan wordt men geacht te voldoen aan de zesmaandtermijn die geldt voor de nieuwe Successiewet. Deze regeling is onverkort van toepassing op alle ongehuwde samenwoners.

Gevolgen voor ongehuwde samenwoners
Op grond van het wetsvoorstel verandert het partnerbegrip. Voor ongehuwde samenwoners kan dit grote gevolgen hebben. Ongehuwde samenwoners kunnen immers alleen als partner kwalificeren indien zij, minimaal zes maanden voorafgaand aan het overlijden, een notariële samenlevingsovereenkomst hebben op laten stellen waarin een wederzijdse zorgverplichting is opgenomen. Gezien de overgangsregeling die de staatssecretaris heeft voorgesteld, dienen ongehuwde samenwoners die in aanmerking wensen te komen voor toepassing van de partnervrijstelling en tariefgroep I, vóór de zomer van 2010 een notariële samenlevingsovereenkomst op te laten stellen.

Indien u meer informatie wenst over de consequenties van het wetsvoorstel op uw eigen persoonlijke situatie of de persoonlijke situatie van uw cliënten, dan kunt u te allen tijde contact opnemen met de praktijkgroep Familievermogensrecht.