Home / Publicaties / Wat te doen bij loonbeslag

Wat te doen bij loonbeslag?

07/03/2014

Wanneer een werknemer zijn schulden niet betaalt, kan de werkgever uiteindelijk geconfronteerd worden met een loonbeslag. In 2013 lieten schuldeisers bijna 500.000 keer beslag leggen op loon en dit aantal blijft stijgen. Op de werkgever onder wie ten laste van een werknemer beslag wordt gelegd, rusten achtereenvolgens drie wettelijke verplichtingen: verklaren, bewaren en afdragen. In dit artikel wordt uiteengezet waaraan de werkgever zoal moet denken.

Wat is loonbeslag?

Een schuldeiser kan loonbeslag laten leggen. Het kan hierbij gaan om een executoriaal beslag (een beslag nadat een executoriale titel, bijvoorbeeld een vonnis, is verkregen) of conservatoir beslag (een bewarende maatregel). Bij executoriaal loonbeslag wordt het loon afgedragen aan de deurwaarder. De meeste regels die gelden bij executoriaal loonbeslag, zijn ook van toepassing op een conservatoir loonbeslag. Bijzonder aan conservatoir loonbeslag is echter dat de werknemer door de rechter gehoord dient te worden, voordat verlof voor beslaglegging wordt verleend. De werkgever dient te wachten met het afdragen van het door het beslag getroffen loon aan de deurwaarder tot vier weken nadat de beslaglegger een ten uitvoerlegbare executoriale titel heeft verkregen en deze aan de werkgever heeft betekend. Als er uitsluitend sprake is van een conservatoir beslag zal de werkgever het salaris dat valt onder het beslag onder zich moeten houden en is er nog geen sprake van een verplichting tot afdracht aan de deurwaarder.

De omvang van het loonbeslag

Het uitgangspunt is dat alles wat de werknemer van de werkgever tegoed heeft onder het loonbeslag valt, tenzij er een wettelijke uitzondering bestaat. Een wettelijke uitzondering is o.a. gemaakt voor:

  • de zogenaamde beslagvrije voet, oftewel het deel van het salaris dat de werknemer mag houden voor zijn (minimale) levensonderhoud en vaste lasten (dit dient op grond van de persoonlijke omstandigheden per individuele werknemer te worden berekend);
  • de premies die de werkgever moet inhouden voor verzekering en pensioen;
  • periodieke betalingen die vóór de beslaglegging voldaan hadden moeten zijn (bijvoorbeeld achterstallig salaris);
  • uit de rechtspraak volgt dat onkostenvergoedingen die de werknemer nodig heeft voor het uitoefenen van zijn werkzaamheden buiten het beslag mag worden gelaten.

In lagere rechtspraak is inmiddels bepaald dat een ontslagvergoeding ook onder het beslag valt. Er bestaat nog steeds onduidelijkheid over het antwoord op de vraag of vakantiegeld dat is opgebouwd vóór de beslaglegging onder het beslag valt. Zo oordeelde de Kantonrechter Brielle op 8 januari 2013 nog dat vakantiegeld niet onder het beslag valt. Tegen deze uitspraak is cassatie in het belang van de wet ingesteld, waarbij de advocaat-generaal heeft geconcludeerd dat vakantiegeld juist wel onder het beslag dient te vallen. Uiteindelijk zal de Hoge Raad beslissen wat rechtens te gelden heeft.

Verklaren

De eerste verplichting van de werkgever na beslaglegging is de deurwaarder correct te informeren. De werkgever ontvangt van de deurwaarder naast het beslagexploot een vragenlijst (verklaring) over het inkomen van de werknemer. De werkgever dient deze verklaring binnen vier weken in te vullen, te ondertekenen en te retourneren. Op basis hiervan bepaalt de deurwaarder de hoogte van de beslagvrije voet en is duidelijk welk bedrag onder het beslag valt.

Let wel, deze mededelingsplicht is uitdrukkelijk beperkt tot opgave van periodieke betalingen. De werkgever is op dat moment niet verplicht melding te doen van eventuele andere vorderingen die de werknemer wellicht op hem heeft en handelt zelfs in strijd met de privacy van zijn werknemer indien hij dat wel doet.

Indien de vragenlijst niet (tijdig) wordt geretourneerd, loopt de werkgever het risico zelf te worden gedagvaard en kan hij zelf door de rechter worden veroordeeld tot betaling aan de schuldeiser van de werknemer van (een deel van) de vordering. Indien de werkgever onjuiste informatie verschaft, kan hij tevens aansprakelijk worden gehouden voor de daardoor veroorzaakte schade bij de deurwaarder/schuldeiser.

Bewaren

De werkgever dient na conservatoir beslag alle betalingen onder zich te houden die hij aan de werknemer verschuldigd is en die door het beslag worden geraakt. Doet de werkgever dit niet en betaalt hij – in weerwil van het beslag – aan de werknemer, dan loopt hij het risico dat hij een tweede keer moet betalen, ditmaal aan de deurwaarder. De werkgever heeft in dat geval een verhaalsrecht op de werknemer, maar het is de vraag of de werkgever zich met succes op de (wellicht inmiddels ex-) werknemer zal kunnen verhalen.

Afdragen

Indien er sprake is van een executoriaal loonbeslag heeft de werkgever een afdrachtverplichting. De deurwaarder informeert, na ontvangst van de verklaring, de werkgever welk bedrag op het loon moet worden ingehouden en aan wie en op welke wijze dit bedrag moet worden overgemaakt. Het nettoloon dat overblijft na aftrek van de beslagvrije voet, moet de werkgever afdragen aan de deurwaarder/schuldeiser. De beslagvrije voet kan worden overgemaakt aan de werknemer.

Ontslag

Uit rechtspraak volgt dat loonbeslag op zich niet voldoende is om ontslag te rechtvaardigen. Ontslag is pas mogelijk als het loonbeslag direct van invloed is op de manier waarop de betreffende medewerker zijn functie uitoefent. Zo ontbond de kantonrechter bijvoorbeeld de arbeidsovereenkomst van de werknemer die bij herhaling te laat op het werk omdat hij door het loonbeslag niet meer in staat was om benzine voor zijn auto te kopen en dus niet met de auto naar het werk kon komen.

Tips

Met de volgende tips kunnen de meest voorkomende problemen met loonbeslag worden voorkomen:

  • Zorg voor een beleid over loonbeslag dat kenbaar is bij de werknemers en gevolgd kan worden indien u wordt geconfronteerd met een loonbeslag.
  • Informeer de werknemer zodat gezamenlijk gecontroleerd kan worden of het beslagexploot correct is of de beslagvrije voet goed berekend is en welke elementen in de berekening moeten worden betrokken. Daarmee voorkomt u dat er onterecht (een deel van het) loon wordt overgemaakt aan een derde partij en dat de werknemer het ontbrekende loon alsnog bij u kan vorderen (vermeerderd met wettelijke rente en verhoging).
  • Vul de verklaring zorgvuldig in en verifieer de informatie bij de werknemer, de salarisadministratie en een expert op dit gebied. Uiteraard heeft CMS ook de expertise in huis om dit voor u te doen.
  • Informeer de deurwaarder indien het dienstverband met een werknemer op wie een loonbeslag rust, eindigt.

Auteurs

Portret vanMarc Zanten
Marc van Zanten
Partner
Amsterdam
Viola Zanetti