Home / Publicaties / Wijzigen ziektekostenbijdrage gepensioneerden mog...

Wijzigen ziektekostenbijdrage gepensioneerden mogelijk?

27/01/2010

Het wijzigen van arbeidsvoorwaarden is vaak niet eenvoudig. Zeker niet wanneer het een regeling voor gepensioneerde werknemers betreft. In 2009 is er veel jurisprudentie verschenen over de vraag hoe werkgevers moeten omgaan met oude afspraken over bijdragen in de ziektekostenpremies die dateren van vóór 1 januari 2006 (het jaar waarin de Zorgverzekeringswet in werking trad). Uit deze jurisprudentie blijkt dat werkgevers de bijdrageregelingen voor ziektekosten van gepensioneerde werknemers in beginsel niet mogen wijzigen. Op deze hoofdregel bestaat echter een aantal uitzonderingen, zo is recent weer gebleken.

Aanleiding
In de verschillende zaken (alle 2009) hebben werkgevers de werkgeversbijdrage in de ziektekostenpremies voor werknemers per 1 januari 2006 afgeschaft in verband met de invoering van de Zorgverzekeringswet. Ook voor gepensioneerden werd deze bijdrage afgeschaft. De gepensioneerden verzochten vervolgens om handhaving van de bijdrage.

Eerdere jurisprudentie
In het gros van de zaken was het recht op bijdrage neergelegd in een regeling die van toepassing was op alle werknemers en pensioengerechtigden. In deze zaken is geoordeeld dat arbeidsvoorwaarden die na het pensioneren worden voortgezet (zoals de ziektekostenbijdrage) alleen in zeer bijzondere omstandigheden kunnen worden gewijzigd of beëindigd door de voormalige werkgever. De invoering van de Zorgverzekeringswet werd niet als een dergelijke omstandigheid gezien. Omdat voorts bleek dat de verschillende werkgevers financieel in staat waren om de bijdrage voort te zetten, konden zij de bijdrageregeling niet eenzijdig afschaffen.

Uitzondering
Tot 20 oktober 2009 is slechts in één geval een uitzondering op deze hoofdregel - dat wijziging niet mogelijk is - gemaakt. Het betrof een onderneming waarin de bijdrageregeling was neergelegd in een CAO (waaraan de gepensioneerde werknemer gebonden was). Toen de betreffende CAO-bepaling door de sociale partners werd gewijzigd, oordeelde de rechter dat de gepensioneerde werknemer hieraan was gebonden.

Nieuwe zaken
Op 20 oktober 2009 heeft het Hof Amsterdam in een tweetal arresten bepaald dat wijziging van een ziektekostenbijdrage aan gepensioneerden in meer gevallen dan hier genoemd mogelijk is.

Het Hof Amsterdam diende te oordelen over vorderingen die waren ingesteld door gepensioneerden van Rabobank en Delta Lloyd. Deze gepensioneerden vorderden dat de bijdrageregeling, die was neergelegd in een apart reglement dat (slechts) verwees naar de relevante CAO-bepaling, ongewijzigd zou worden voortgezet.

Het Hof Amsterdam wees de vorderingen af. Zij oordeelde dat een wijziging van de desbetreffende CAO-bepaling doorwerkt in de voor gepensioneerden gecreëerde bijdrageregeling, ook al was gepensioneerde werknemer niet direct gebonden aan de CAO. Het feit dat een verwijzing naar de CAO werd gemaakt. Dit zou slechts anders zijn als uit de bijdrageregeling zou kunnen worden afgeleid dat deze steeds ongewijzigd zal blijven, ook als de bijdrageregeling voor de actieve werknemers zou worden afgeschaft. In deze zaken mochten de gepensioneerden dus niet verwachten dat de bijdrageregeling ongewijzigd in stand zou blijven.

Conclusie
Het wijzigen van een ziektekostenbijdrage aan gepensioneerden is onder omstandigheden (toch) mogelijk gebleken. Uit de jurisprudentie blijkt dat de plaats waar de aanspraak geregeld is een belangrijke rol speelt: een bijdrageregeling voor gepensioneerden in een CAO of reglement verwijzend naar een CAO, vergroot de mogelijkheid tot wijziging. De strekking van de regeling moet wel met zich brengen dat een wijziging doorwerkt voor gepensioneerden.