Energy & Climate Change

Sinds 24 mei 2022 kunnen netbeheerders aangeslotenen met een trans­port­ca­pa­ci­teit van 1 MW binnen een congestiegebied verplichten om deel te nemen aan con­gestiema­na­ge­ment (de "Deel­na­me­plicht"). In september vorig jaar publiceerde de ACM een evaluatie over de toepassing van con­gestiema­na­ge­ment, waaruit blijkt dat in de regel geen gebruikgemaakt wordt van de Deelnameplicht, omdat deze volgens de netbeheerders niet duidelijk zou zijn. Op 13 november 2023 heeft de bran­che­or­ga­ni­sa­tie van netbeheerders, Netbeheer Nederland, co­de­wij­zi­gings­voor­stel 'BR-2023-1979' (het "Co­de­wij­zi­gings­voor­stel") ingediend bij de ACM, en daarmee ligt het in de lijn der verwachting dat binnenkort door netbeheerders veelvuldig een beroep gedaan zal worden op de Deelnameplicht. Naast dit Co­de­wij­zi­gings­voor­stel zijn er momenteel nog een aantal andere diverse co­de­wij­zi­gings­voor­stel­len en ontwerpbesluiten bij de ACM aanhangig op grond waarvan de regels voor con­gestiema­na­ge­ment gewijzigd, aangescherpt en verduidelijkt zullen worden. 1 Voor alle partijen met een elek­tri­ci­teits­groot­ver­brui­kers­aan­slui­ting kan dit gevolgen hebben voor de beschikbaarheid van hun elek­tri­ci­teits­voor­zie­ning.2 Dit is te meer relevant aangezien door een toegenomen vraag naar elektriciteit vanwege elektrificatie (niet-elek­tri­sche systemen en apparaten vervangen door elektrische varianten, hetgeen een belangrijke pijler is van de ener­gie­tran­si­tie), een toenemend aantal partijen te maken zal krijgen met (de gevolgen van) con­gestiema­na­ge­ment. In dit artikel geven we een overzicht van de huidige en toekomstige verplichtingen op het gebied van con­gestiema­na­ge­ment.3 Con­gestiema­na­ge­ment Als een netbeheerder in een gebied structurele congestie voorziet moet hij dit bekendmaken via een vooraankondiging congestie en onderzoeken of con­gestiema­na­ge­ment (of andere middelen)4 een oplossing zou kunnen bieden voor het tekort aan trans­port­ca­pa­ci­teit. Als uit dit onderzoek blijkt dat con­gestiema­na­ge­ment ingezet kan worden (en geen van de uitzonderingen opgenomen in de Netcode Elektriciteit ("Netcode") van toepassing is)5 moet de netbeheerder con­gestiema­na­ge­ment toepassen. Con­gestie­dien­sten De netbeheerder kan bij de uitvoer van con­gestiema­na­ge­ment gebruikmaken van de volgende twee diensten die door aangeslotenen geleverd kunnen worden ("Con­gestie­dien­sten"):Bie­din­gen voor redispatch ("Re­dis­pat­ching"): Aangeslotenen dienen via hun congestie serviceprovider ("CSP") biedingen in om op een specifiek moment minder of meer van het net te onttrekken of in te voeden, tegen een bepaalde vergoeding. Dit stelt de netbeheerder in staat om trans­port­ver­mo­gen middels in­tra­day­bie­din­gen te verminderen. Het aangaan van een ca­pa­ci­teits­be­per­kings­con­tract ("CBC") met de netbeheerder: De trans­port­ca­pa­ci­teit zoals opgenomen in een aansluiting- en trans­porto­ver­een­komst ("ATO") is in principe een vast recht op transport6, wat betekent dat de netbeheerder de gecontracteerde trans­port­ca­pa­ci­teit te allen tijde beschikbaar moet stellen aan de aangeslotene. De aangeslotene kan in ruil voor een vergoeding (al dan niet met tussenkomst van een CSP) met de netbeheerder een CBC aangaan op grond waarvan dit vaste recht op transport (volledig of gedeeltelijk) kan worden beperkt door de netbeheerder, op bepaalde momenten en omstandigheden opgenomen in de CBC. In ruil voor het leveren van Con­gestie­dien­sten ontvangt de aangeslotene een vergoeding van de netbeheerder. Vice versa, als een aangeslotene een Congestiedienst aanbiedt, maar deze niet nakomt moet de aangeslotene een vergoeding betalen aan de netbeheerder. Drie fasen van con­gestiema­na­ge­ment Bij de toepassing van con­gestiema­na­ge­ment kunnen drie fasen worden onderscheiden: (i) de vrijwillige fase van marktgebaseerd con­gestiema­na­ge­ment, (ii) de verplichte fase van marktgebaseerd con­gestiema­na­ge­ment, en (iii) de verplichte en niet-markt­ge­ba­seer­de fase van con­gestiema­na­ge­ment. In tegenstelling tot marktgebaseerd con­gestiema­na­ge­ment (waarbij aangeslotenen zelf de prijs voor hun aangeboden con­gestie­dien­sten kunnen bepalen), is bij niet-markt­ge­ba­seerd con­gestiema­na­ge­ment de hoogte van de vergoeding wettelijk gereguleerd. Vrijwillige fase van con­gestiema­na­ge­ment Na de publicatie van de vooraankondiging congestie gaat de netbeheerder met aangeslotenen met een trans­port­ca­pa­ci­teit van 500kW of meer in gesprek of zij op vrijwillige basis Con­gestie­dien­sten willen leveren. Als er echter door aangeslotenen onvoldoende Con­gestie­dien­sten op vrijwillige basis worden geleverd, moet de netbeheerder partijen met een trans­port­ca­pa­ci­teit van 1 MW of hoger verplichten deze te leveren, zoals hieronder nader beschreven. Verplichte fase van marktgebaseerd con­gestiema­na­ge­ment Op grond van de Deelnameplicht kunnen partijen die een aansluiting hebben in een congestiegebied en een trans­port­ca­pa­ci­teit hebben van 1MW of hoger, als de netbeheerder daarom verzoekt verplicht worden om Con­gestie­dien­sten te leveren. Indien het Co­de­wij­zi­gings­voor­stel geïmplementeerd wordt, kunnen netbeheerders per congestiegebied een waarde tussen de 1 MW en 60 MW bepalen op grond waarvan de aangeslotenen met een trans­port­ca­pa­ci­teit gelijk aan of hoger dan deze drempelwaarde onder de Deelnameplicht Con­gestie­dien­sten moeten leveren (de "Nieuwe Deel­na­me­plicht").7 Om kleinere partijen niet onnodig te belasten zal de netbeheerder in beginsel de drempelwaarde steeds zo hoog mogelijk vaststellen. Tevens kunnen netbeheerders op grond van het Co­de­wij­zi­gings­voor­stel kiezen welke Congestiedienst partijen moeten aanbieden (i.e. Redispatching of een ca­pa­ci­teits­be­per­king, of beide) en voor iedere Congestiedienst een aparte drempelwaarde instellen. Hoewel dit niet expliciet in de Netcode staat, lijkt het onder de huidige Netcode zo te zijn dat aangeslotenen zelf kunnen kiezen welke Congestiedienst (i.e. Redispatching en/of ca­pa­ci­teits­be­per­king) zij willen leveren. Volumes trans­port­ca­pa­ci­teit De huidige Deelnameplicht is niet duidelijk over de vraag hoeveel trans­port­ca­pa­ci­teit aangeslotenen beschikbaar moeten stellen voor de Con­gestie­dien­sten. Aangezien dit tot vragen leidde wordt dit in het Co­de­wij­zi­gings­voor­stel verduidelijkt: partijen die onder de Nieuwe Deelnameplicht vallen zullen in beginsel hun volledige trans­port­ca­pa­ci­teit beschikbaar moeten stellen voor het leveren van de relevante Con­gestie­dienst(en). Samen met belanghebbenden zullen netbeheerders een leidraad vaststellen die een nadere verduidelijking zal geven over de hoeveelheid vermogen die de aangeslotenen moeten aanbieden. De concept leidraad8 geeft per categorie (producenten (onderverdeeld in (i) producenten met zon, wind, of waterkracht, en (ii) thermische elek­tri­ci­teits­pro­du­cen­ten), verbruikers, opslageenheden en gesloten dis­tri­bu­tie­sys­te­men) aan hoeveel vermogen zij beschikbaar moeten stellen voor Con­gestie­dien­sten. Sancties Hoewel in de ATO in de regel is opgenomen dat partijen zich aan de geldende Netcode houden, ontbreekt in de Netcode vooralsnog een sanctie bij het niet nakomen van de Deelnameplicht. Bij niet-na­ko­ming9 van de Nieuwe Deel­na­me­ver­plich­ting zal de aangeslotene een schriftelijke waarschuwing krijgen met een hersteltermijn van 7 dagen. Als na deze herstelperiode nog steeds niet aan de verplichting wordt voldaan, zal de netbeheerder een boete opleggen.10 Verplichte en niet-markt­ge­ba­seer­de fase van con­gestiema­na­ge­ment Als blijkt dat de Con­gestie­dien­sten tijdens de vrijwillige fase en de verplichte fase van marktgebaseerd con­gestiema­na­ge­ment, zoals hierboven beschreven, onvoldoende zijn om de congestie op te lossen, moeten de netbeheerders de laatste fase van con­gestiema­na­ge­ment toepassen, d.w.z. niet-markt­ge­ba­seerd con­gestiema­na­ge­ment. Niet-markt­ge­ba­seerd con­gestiema­na­ge­ment is in principe een laatste redmiddel, dat pas toegepast dient te worden als één of meer van de volgende omstandigheden zich voordoet:de Con­gestie­dien­sten die op vrijwillige en verplichte basis worden verleend zijn onvoldoende om de netcongestie op te lossen;er is geen marktgebaseerde oplossing beschikbaar;het aantal beschikbare elek­tri­ci­teits­pro­duc­tie-, energieopslag- of vraag­res­pon­s­in­stal­la­ties binnen het congestiegebied is te klein om mededinging te waarborgen; ofde netsituatie leidt tot congestie op zo'n regelmatige en voorspelbare basis dat marktgebaseerde redispatching zou resulteren in regelmatige strategische biedingen, die op hun beurt meer congestie binnen het overbelaste gebied ver­oor­za­ken.11Ver­plich­te niet-markt­ge­ba­seer­de re­dis­patch­bie­din­gen worden aan aangeslotenen toegewezen op basis van kos­ten­ef­fec­ti­vi­teit en op basis van toer­beurts­ge­wij­ze toewijzing. Daarnaast zal in het geval van producenten eerst een beroep worden gedaan op biedingen van elek­tri­ci­teits­pro­du­cen­ten uit conventionele bronnen (bijv. kolen of gas), vervolgens op biedingen van producenten met een warm­te­kracht­kop­pe­ling, en ten slotte op biedingen van duurzame producenten (bijv. wind of zon). De netbeheerder heeft het recht om per on­ba­lans­ver­re­ke­nings­pe­ri­o­de (15 minuten) de aangesloten partijen te instrueren hoeveel meer of minder volumes zij de volgende dag moeten invoeden of afnemen.12 Vrijstelling voor vitale processen Niet-markt­ge­ba­seerd con­gestiema­na­ge­ment mag niet op alle partijen worden toegepast. partijen die op de NCTV lijst met vitale processen staan, en installaties van de Dienst Justitiële Inrichtingen, ziekenhuizen en openbaar ver­voer13 ("Vi­ta­le Partijen") zijn vrijgesteld van niet-markt­ge­ba­seerd con­gestiema­na­ge­ment. Vitale Partijen zijn verplicht dit te melden aan hun netbeheerder. Op grond van het Co­de­wij­zi­gings­voor­stel wordt deze vrijstelling uitgebreid tot de fasen van verplicht marktgebaseerd con­gestiema­na­ge­ment.14 Vervolgstappen Het is nu aan de ACM om vast te stellen of het Co­de­wij­zi­gings­voor­stel van Netbeheer Nederland voldoet aan de wettelijke eisen van de Elek­tri­ci­teits­wet 1998. Als dat het geval is zal de ACM dit kwartaal nog een ontwerpbesluit publiceren waarna ge­ïn­te­res­seer­den hun zienswijze over het ontwerpbesluit bij de ACM kenbaar kunnen maken. Naar verwachting zal het definitieve codebesluit dit jaar vastgesteld worden. Hoewel de uiteindelijke tekst van de codewijziging nog niet geheel vaststaat dienen aangeslotenen (in con­gestie­ge­bie­den), meer dan voorheen, er rekening mee te houden dat zij verplicht kunnen worden om Con­gestie­dien­sten te leveren. Het is dan ook raadzaam om de ontwikkelingen op dit gebied te volgen en na te gaan welke Con­gestie­dien­sten eventueel geleverd kunnen worden.

On 14 March 2024 the director of the ACM, the Netherland’s energy market authority, announced that ACM will tolerate the use of cable pooling for batteries in anticipation of new legislation formally allowing cable pooling for installations other than wind and solar parks. Cable pooling, which allows different installations to share a single grid connection, can help solve current congestion on the electricity grid. Pursuant to article 1.7 of the Dutch Electricity Act 1998, a wind park and a solar park in close proximity but owned by different parties can share a connection, provided the total connection capacity is at least 2 MVA. No reference, however, has been made for connection sharing with other installations. Consequently, cable pooling is currently not allowed for any other types of installations (e.g. battery storage systems). As a result, a proposal to allow cable pooling for battery storage systems was included in the Bill to amend the Dutch Electricity Act and the Act on Environmental Taxes. This will implement the phase-out of the net-metering scheme (sal­de­rings­re­ge­ling), which obligates energy suppliers to deduct the surplus solar power generated by households that is fed back into the grid from the amount of power that households consume from the grid. Given that the envisaged phase out of this scheme was deemed controversial, the Senate last month rejected the Bill in its entirety. This brings a solution for cable pooling for battery storage back to square one, as it means that parties must in principle wait for the introduction of the Bill for the Energy Act (Energiewet), which is to replace the Electricity Act and the Gas Act and will expand cable pooling to installations of production, storage, conversion, or consumption of elec­tri­ci­ty. Cur­rent­ly, however, it is not clear if, and if so when, the Bill for the Energy Act will be adopted. The Minister for Energy Policy recently expressed the intention to amend the Electricity Act on this point. With the timing of this amendment not yet known and expected to take some time, the ACM announced at the Energy Storage and Distribution congress held in Utrecht on 14 March that it will tolerate grid operators and connected parties engaging in cable pooling for batteries and other installations, provided that this complies with the conditions set out in the Energy Bill. This includes the obligation to report the envisaged cable pooling to the ACM. We expect this decision to be very welcome since there have been frequent calls to allow cable pooling for batteries.

De continue ontwikkeling binnen de ener­gie­sec­tor gaat gepaard met een toenemende rol van technologie en veranderende regelgeving. In de enerverende Energy & Climate Change sector neemt de behoefte aan specialistische juridische kennis zodoende steeds meer toe. Om u te helpen voorop te blijven lopen, brengen wij daarom een newsflash met een overzicht van parlementaire stukken die betrekking hebben op de energiesector en in februari 2024 zijn gepubliceerd. Om navigeren zo eenvoudig mogelijk te maken, hebben we de informatie opgesplitst in vijf over­zich­ten, spe­ci­fiek over het klimaat, elektriciteit, gas en warmte, duurzame energie, schoon transport en overige updates. Klik hieronder op het voor u relevante overzicht en blijf op de hoogte van deze cruciale ontwikkelingen.

De continue ontwikkeling binnen de ener­gie­sec­tor gaat gepaard met een toenemende rol van technologie en veranderende regelgeving. In de enerverende Energy & Climate Change sector neemt de behoefte aan specialistische juridische kennis zodoende steeds meer toe. Om u te helpen voorop te blijven lopen, brengen wij daarom een newsflash met een overzicht van parlementaire stukken die betrekking hebben op de energiesector en in januari 2024 zijn gepubliceerd. Om navigeren zo eenvoudig mogelijk te maken, hebben we de informatie opgesplitst in vier over­zich­ten, spe­ci­fiek over het klimaat, elektriciteit, gas en warmte, duurzame energie en schoon transport. Klik hieronder op het voor u relevante overzicht en blijf op de hoogte van deze cruciale ontwikkelingen.

De continue ontwikkeling binnen de ener­gie­sec­tor gaat gepaard met een toenemende rol van technologie en veranderende regelgeving. In de enerverende Energy & Climate Change sector neemt de behoefte aan specialistische juridische kennis zodoende steeds meer toe. Om u te helpen voorop te blijven lopen, brengen wij daarom een newsflash met een overzicht van parlementaire stukken die betrekking hebben op de energiesector en in november en december 2023 zijn gepubliceerd. Om navigeren zo eenvoudig mogelijk te maken, hebben we de informatie opgesplitst in vier over­zich­ten, spe­ci­fiek over het klimaat, elektriciteit, gas en warmte, duurzame energie en overige updates. Klik hieronder op het voor u relevante overzicht en blijf op de hoogte van deze cruciale ontwikkelingen.