Ge­schil­len­re­ge­ling Aandeelhouders moeten soms afscheid van elkaar kunnen nemen; ten behoeve van de optimale lange termijn waardecreatie en/of ter oplossing van een duurzame ontwrichting van de onderlinge verhoudingen. De Nederlandse ge­schil­len­re­ge­ling biedt op papier de interessante mogelijkheid dat 1) één of meer aandeelhouders die (gezamenlijk) ten minste 1/3 van de aandelen houden, van een andere aandeelhouder vorderen dat hij zijn aandelen overdraagt (uit­sto­ting­vor­de­ring) en 2) een aandeelhouder van zijn me­de­aan­deel­hou­ders vordert dat deze zijn aandelen overnemen (uit­tre­dings­pro­ce­du­re). Voor een uit­tre­dings­vor­de­ring is vereist dat de aandeelhouder door zijn gedragingen de belangen van de vennootschap zodanig schaadt of heeft geschaad, dat het voortduren van zijn aan­deel­hou­der­schap in redelijkheid niet meer kan worden geduld. Voor een uit­tre­dings­vor­de­ring is vereist dat de gedragingen van de me­de­aan­deel­hou­ders zodanig de betreffende aandeelhouder schaden, dat in redelijkheid niet langer van hem kan worden gevergd dat hij aandeelhouder blijft. Echter, in de praktijk blijkt de ge­schil­len­re­ge­ling een zorgenkindje. De rechtbanken hebben het druk en de noodzakelijke expertise op dit gebied ontbreekt meer dan eens. Lees voor een uitvoerige analyse van de jurisprudentie en literatuur: de Kroniek Uitkoop en ge­schil­len­re­ge­ling in de Geschriften voor Corporate Litigation. Er is al een jarenlange roep tot verbetering van de ge­schil­len­re­ge­ling. Dit jaar is er weer schot in de zaak gekomen met het wetsvoorstel ‘Wet aanpassing ge­schil­len­re­ge­ling en verduidelijking ont­van­ke­lijk­heids­ei­sen en­quê­te­pro­ce­du­re’ (Wagevoe). Het Wetsvoorstel voor de nieuwe ge­schil­len­re­ge­ling: Wagevoe In 2019 is reeds het voorontwerp ‘Wet aanpassing ge­schil­len­re­ge­ling en verduidelijking ont­van­ke­lijk­heids­ei­sen en­quê­te­pro­ce­du­re’ (Wagevoe) ter consultatie gepubliceerd. In het voorjaar van 2023 is het wetsvoorstel ingediend. Het wetsvoorstel beoogt te komen tot een meer geïntegreerde laagdrempelige, deskundige en gespecialiseerde afdoening van aan­deel­hou­ders­ge­schil­len. De wijzigingen onder de Wagevoe op het gebied van de ge­schil­len­re­ge­ling omvatten o.a.:Uit­sto­tings­pro­ce­du­re en uit­tre­dings­pro­ce­du­re worden een ver­zoek­schrift­pro­ce­du­re (in plaats van dag­vaar­ding­pro­ce­du­re);Ge­schil­len­re­ge­ling wordt geconcentreerd in één feitelijke instantie: de On­der­ne­mings­ka­mer (met de mogelijkheid tot cassatie bij de Hoge Raad);Ge­schil­len­re­ge­ling wordt van toepassing op BV's en NV's, met uitzondering van beurs­ven­noot­schap­pen;Ver­rui­ming van het toe­pas­sings­be­reik van de ge­schil­len­re­ge­ling tot cer­ti­fi­caat­hou­ders;Ver­rui­ming van de grond voor de uitstoting: de rechter kan in zijn belangenafweging ook het gedrag van een aandeelhouder buiten de context van de vennootschap meenemen. In de zomer van 2023 heeft de Raad van State positief opbouwend advies gegeven. Het wetsvoorstel is op dit moment in behandeling bij de Tweede Kamer. De one stop shop Met name de On­der­ne­mings­ka­mer als enige feitelijke instantie voor de ge­schil­len­re­ge­ling is een positieve ontwikkeling in het kader van een efficiëntere one stop shop afhandeling van aan­deel­hou­ders­ge­schil­len. Het specialisme bij de On­der­ne­mings­ka­mer op dit gebied zal hopelijk leiden tot efficiëntere toepassing van de ge­schil­len­re­ge­ling waardoor aandeelhouders makkelijker en sneller uit elkaar kunnen. Onder de huidige ge­schil­len­re­ge­ling is de On­der­ne­mings­ka­mer slechts bevoegd in hoger beroep. Deze exclusieve bevoegdheid geldt óók als daarnaast andere samenhangende vorderingen tussen de aandeelhouders over en weer zijn ingesteld. In recente jurisprudentie blijkt al dat de On­der­ne­mings­ka­mer, met de verruiming van de ‘samenhangende vordering’, meer procedures waar de ge­schil­len­re­ge­ling een rol speelt naar zich toetrekt. Een vraag die logischerwijs bovenkomt naar aanleiding van het concentreren van de ge­schil­len­re­ge­ling bij de On­der­ne­mings­ka­mer, is of het argument van meer specialisme en snellere afhandeling bij de On­der­ne­mings­ka­mer niet in het gedrang komen als alle ge­schil­len­re­ge­ling vorderingen aan de On­der­ne­mings­ka­mer worden voorgelegd. De On­der­ne­mings­ka­mer ziet dit probleem nog niet. Op termijn zal dit wellicht tot een toename van het aantal zaken bij de On­der­ne­mings­ka­mer leiden, maar de On­der­ne­mings­ka­mer verwacht vooralsnog niet dat dit tot problemen zal leiden. Deze visie wordt gedeeld door experts uit de praktijk tijdens de vergadering van de Vereniging voor Corporate Litigation in november 2023. Conclusie Nederland kent verschillende mogelijkheden voor aandeelhouders om bij een bepaald conflict uit elkaar te gaan. Goed is om dit al vooraf te regelen in de onderlinge (aan­deel­hou­ders)do­cu­men­ta­tie. Zie hierover het artikel ‘Geschillen over het vertrek van een aandeelhouder: the good-, the bad-(leaver) & Haviltex’. Los van de contractuele mogelijkheden zou ook een geforceerde scheiding via en­quê­te­pro­ce­du­re, een gedwongen uitkoop via de uitkoopprocedure (bij een aandelenbelang van meer dan 95%) en de ge­schil­len­re­ge­ling soelaas kunnen bieden. De ge­schil­len­re­ge­ling is soms de last resort, maar werkt op dit moment in de praktijk niet altijd goed. Het Nederlandse bedrijfsleven is gebaat bij een snelle verbetering van de ge­schil­len­re­ge­ling, zeker in roerige tijden. De noodzaak tot een nieuwe regeling zal alleen maar prangender worden als de huidige onzekere tijden doorzetten en het spanningsveld tussen aandeelhouders omtrent kor­te­ter­mijn­winst en duurzame lange termijn waardecreatie verder toeneemt. Contact Mochten er vragen en/of opmerkingen zijn over aan­deel­hou­ders­ge­schil­len en de mogelijkheden die u ter beschikking staan, schroom dan niet om contact met ons op te nemen.

In de huidige recessie, met oplopende faillissementen in heel Europa, zullen be­lan­gen­te­gen­stel­lin­gen binnen ondernemingen omtrent strategie en duurzame langetermijn waardecreatie toenemen. De Nederlandse...

In 2021 there was a significant increase of judgments in relation to disputes regarding Dutch M&A transactions. In the chronicle on Dutch M&A Disputes our corporate litigation specialists Bart-Adriaan...

Op vrijdag 3 juni 2022 is de ‘Kroniek Over­na­me­ge­schil­len in coronajaar 2021’ van Bart-Adriaan de Ruijter en Dominique Glazener verschenen in het toonaangevende tijdschrift ‘Maandblad voor On­der­ne­mings­recht’...

ESG and climate change litigation: external pressure on companies CMS’s Climate Change Risk Report confirmed the impact on corporations from external public interest groups that are focused on climate change. As this article shows, a key driver of Climate Risk for corporations revolves around information. Companies are producing reports that are deluging investors with information on how they are measuring and managing their impact on and from climate change. Climate change is one of the environmental factors provided for in the letter “E” of the ESG principles: Environmental, Social and Governance. Climate change litigation is a direct and growing risk to corporations that fall under the spotlight of a variety of potential claims against an increasing number of potential claimants. It is prudent to actively manage this risk through dispute avoidance strategies, having plans in place to deal quickly and effectively with the situation where a claim is brought, and understanding the key features that are  typically at  play in such litigation. Climate change litigation is ascending the corporate-risk register. NGOs and individuals are increasingly using the courts to try to achieve their objectives, including enforcing corporate and governmental adherence to environmental regulations, sustainability targets and broader ESG principles. Litigation can also encourage behavioural change by raising public awareness for climate change, environmental harms and other human rights infringements. Spurred on by landmark judgments in the Netherlands, Germany, Norway, Italy, France, Ireland and the UK, climate change claims have now been filed in over 40 countries. The COVID-19  crisis  has  already accelerated  a  focus on sustainability and social responsibility. In addition, existing social dynamics result in more public pressure on climate-change prevention. If the transition process will not go fast enough, private enforcement through litigation in court might act as a ‘big stick’, motivating corporations to get on the right track. In addition to pressure from external parties, potential investors and shareholders are also increasing their internal focus on climate change and ESG.