De Claimsverordening: de overgangsperiode voor merken en handelsnamen vervalt bijna!

Sinds 2007 is de Europese "Verordening voor Voedings- en Gezondheidsclaims voor levensmiddelen" van kracht. Deze verordening wordt ook wel de Claimsverordening genoemd. De Claimsverordening bevat regels voor het gebruik van voedings- en gezondheidsclaims. Een voedingsclaim gaat over de voedingskundige eigenschappen van een product, een gezondheidsclaim gaat over eigenschappen van een product/stof in een product/ingrediënt met een gunstig effect op de gezondheid van mensen.

In de Claimsverordening staan een aantal elementen centraal:

• Claims moeten wetenschappelijk worden onderbouwd. Het is niet toegestaan om een gezondheidseffect te claimen dat niet aangetoond is.
• Claims moeten begrijpelijk zijn voor de consument.
• Consumenten mogen niet worden misleid door een claim.

De toegelaten voedingsclaims zijn als bijlage bij de Claimsverordening opgenomen. In een Europees register is terug te vinden welke gezondheidsclaims wel of niet zijn toegelaten.

Het begrip claim

De Claimsverordening bevat een ruime definitie van het begrip claim. Het gaat onder meer om iedere tekst, illustratie, symbool die direct of indirect aangeeft dat een levensmiddel bepaalde eigenschappen heeft.

Volgens de Verordening kunnen ook merken of fantasienamen een voedings- of een gezondheidsclaim bevatten. Merken of fantasienamen mogen een niet goedgekeurde voedings- of gezondheidsclaim bevatten, op voorwaarde dat het merk of de naam in de etikettering, presentatie of reclame wordt gebruikt samen met een wel goedgekeurde voedings- of gezondheidsclaim.

Een voorbeeld van een fictieve merk- of fantasienaam die als een voedingsclaim wordt gezien is “Breakfast fruit & fiber”. Deze is alleen toegestaan in combinatie met een daarmee verband houdende voedingsclaim, zoals “bron van vezel” of “vezelrijk”.

Een voorbeeld van een fictieve merk- of fantasienaam die als gezondheidsclaim wordt gezien is “Cholesterol Balans”. Deze is alleen toegestaan in combinatie met een toegestane specifieke gezondheidsclaim over cholesterol, zoals “chitosan draagt bij tot de instandhouding van normale cholesterolgehalten in het bloed”.

De oordelen van de Keuringsraad zijn op dit punt ook instructief. De Keuringsraad beoordeelt onder andere reclame voor medische zelfzorg hulpmiddelen en gezondheidsproducten zoals voedingssupplementen. De Keuringsraad oordeelde dat het gebruik van het woord 'care' in een merk een gezondheidsclaim is. Ook schrijft de Keuringsraad op zijn website dat merken met bijvoorbeeld ‘health’ of ‘fit’ erin, alleen kunnen worden gebruikt voor producten waar een specifieke gezondheidsclaim voor een specifiek ingrediënt wordt gemaakt.

Overgangstermijn

Voor merken die als een voedings- of gezondheidsclaim kunnen worden uitgelegd (dus niet voor fantasienamen) die vóór 1 januari 2005 al bestonden, geldt een overgangstermijn tot en met 19 januari 2022. Deze merken mogen dus tot en met 19 januari 2022 worden gebruikt zonder toegestane voedings- of gezondheidsclaim. 

Handelsnamen

Deze regels in de Claimsverordening gelden niet voor handelsnamen. Maar let op: in de Handelsnaamwet staat een verbod op voeren van misleidende handelsnamen. Volgens deze wet is het niet toegestaan om een handelsnaam te gebruiken, die een onjuiste indruk geeft van de onder die naam gedreven onderneming, waardoor het publiek wordt misleid. Daarvan kan bijvoorbeeld sprake zijn wanneer de handelsnaam een gezondheidseffect suggereert, dat niet als gezondheidsclaim is toegestaan voor de producten die onder de betreffende handelsnaam op de markt worden gebracht.  

In de rechtspraak is er echter wel uitgemaakt dat er pas sprake is van misleiding als een significant deel van gemiddelde geïnformeerde consumenten hierdoor wordt misleid en als die consumenten door het gebruik van de misleidende handelsnaam het product koopt.

Actie vereist

Na 19 januari 2022 mogen merken die een gezondheids- of voedingclaim bevatten alleen worden gebruikt samen met een toegestane voedings- of gezondheidsclaim. Het kan dus zijn dat de verpakking voor die tijd moet worden aangepast. Een andere optie is om het merk te verwijderen of te vervangen door een andere naam.

Indien u beoordeelt of uw verpakkingen en reclame voldoen aan de eisen van de Claimsverordening is het goed om meteen te kijken of de gebruikte handelsnaam niet misleidend is. De Keuringsraad schrijft op zijn website dat hij bij de beoordeling van reclame voor gezondheidsproducten ook gaat kijken naar de gebruikte handelsnaam.

Mocht u hierover vragen hebben aarzel dan niet om contact met ons op te nemen.