Home / Publicaties / Nieuwe regels voor beheerders van alternatieve be...

Nieuwe regels voor beheerders van alternatieve beleggingsfondsen

16/11/2010

Na anderhalf jaar overleg tussen het Parlement, de Europese Commissie en de Europese lidstaten heeft het Europees Parlement afgelopen week een nieuwe richtlijn voor beheerders van alternatieve beleggingsfondsen aangenomen. Het is de bedoeling dat de nieuwe richtlijn in 2013 in de nationale regelgeving van de Europese lidstaten is geïmplementeerd.

Reikwijdte

Alle beleggingsfondsen

Hoewel de nieuwe richtlijn in eerste instantie is geschreven voor het onder toezicht stellen van (beheerders van) hedge funds en private equity fondsen, vallen - in principe - alle beleggingsfondsen (zoals vastgoedfondsen en aandelen- en obligatiefondsen) onder de werking van de nieuwe richtlijn.

Uitzondering en vrijstelling

Beleggingsfondsen die kwalificeren als een instelling voor collectieve belegging in effecten (icbe) zijn uitgezonderd van de nieuwe richtlijn aangezien daarvoor separate Europese regels gelden. Daarnaast bestaat onder meer een vrijstelling voor beheerders van beleggingsfondsen waarvan het totaal aan beheerde activa minder dan EUR 100 miljoen is. Dit grensbedrag is EUR 500 miljoen bij het beheren van bepaalde closed-end beleggingfondsen zonder hefboomfinanciering leverage.

Professionele beleggers

De nieuwe richtlijn ziet slechts op het verhandelen van participaties in beleggingsfondsen door een vergunninghoudende beheerder aan professionele beleggers (institutionele beleggers en bepaalde grote ondernemingen) binnen de EU. Voor het verhandelen van participaties in beleggingsfondsen aan retail-beleggers kunnen de lidstaten aanvullende (strengere) regels stellen.

Vergunning

Europees paspoort

Uitgangspunt onder de voorgestelde richtlijn is het verkrijgen van een vergunning door de beheerder voor het beheren van een of meer beleggingsfondsen in de lidstaat van de beheerder. Met deze vergunning kan vervolgens toestemming worden verkregen voor (i) het beheren van beleggingsfondsen in een andere lidstaat en (ii) het verhandelen van participaties in beleggingsfondsen aan professionele beleggers (het zogenaamde Europese paspoort).

Vergunningsaanvraag

Voor het verkrijgen van een vergunning moet informatie worden verstrekt over de beheerder (zoals informatie over personen die zich met het beheer bezighouden en de aandeelhouders, informatie over het beloningsbeleid en een programma van werkzaamheden) en over de te beheren beleggingsfondsen (zoals het beleid ten aanzien van leverage, de risicoprofielen en andere kenmerken van de fondsen).

Bedrijfsvoering

De bedrijfsuitoefening van de beheerder moet voldoen aan een aantal algemene beginselen (zoals het onderkennen van belangenconflicten, het uitvoeren van risicobeheer en het toepassen van liquiditeitsbeheer) en bepaalde organisatorische vereisten (zoals procedures voor de waardering). Daarbij moet de beheerder er voor zorgen dat elk beleggingsfonds (schriftelijk) een bewaarder benoemd. Als bewaarder kan slechts worden benoemd een kredietinstelling, een beleggingsonderneming of een andere onder prudentieel toezicht staande instelling (bepaalde closed-end fondsen zoals hedge funds, private equity fondsen en vastgoedfondsen kunnen ook andere entiteiten als bewaarder benoemen).

Transparantievoorschriften

Voor ieder beheerd EU beleggingsfonds en ieder beleggingsfonds aangeboden in de EU moet de beheerder volgens de nieuwe richtlijn een jaarverslag beschikbaar stellen, bepaalde informatie kenbaar maken aan beleggers en bepaalde informatie melden aan de toezichthouder (zoals de totale leverage voor elk beleggingsfonds en de voornaamste bronnen van leverage.

Beheerders en beleggingsfondsen buiten de EU

Voor het beheren en verhandelen van niet-EU beleggingsfondsen binnen een lidstaat zullen aanvullende eisen gaan gelden zoals een samenwerkingsovereenkomst tussen de toezichthouders (bij het beheren van niet-EU beleggingsfondsen) en een fiscale overeenkomst tussen de landen (bij het verhandelen van niet-EU beleggingsfondsen). Ook voor een vergunning van niet-EU beheerders in een lidstaat zullen aanvullende eisen gelden zoals (i) een wettelijk vertegenwoordiger, (ii) een samenwerkingsovereenkomst tussen de toezichthouders en (iii) een fiscale overeenkomst tussen de landen. Overigens zullen niet-EU beheerders en niet-EU beleggingsfondsen pas in 2015 (2 jaar na implementatie van de richtlijn in 2013) gebruik kunnen maken van een Europees paspoort.

Bijzondere voorwaarden voor specifieke beleggingsfondsen

Leverage

Specifieke regels worden in de nieuwe richtlijn gesteld aan het gebruik van hefboomfinanciering leverage. Beheerders moeten onder meer de totale leverage voor elk beleggingsfonds en de voornaamste bronnen ervan melden aan de toezichthouder. Daarnaast moet de beheerder bepaalde informatie over de leverage aan beleggers bekendmaken.

Zeggenschap

Beheerders van (private equity) fondsen zullen de toezichthouder op de hoogte moeten stellen van het aantal stemrechten gehouden in een niet-beursgenoteerde onderneming op het moment dat dit aantal de bandbreedte van 10%, 20%, 30%, 50% and 75% bereikt, overschrijdt of onderschrijdt. Deze regel is overigens niet van toepassing op stemrechten gehouden in kleine en middelgrote ondernemingen en special purpose vehicles.

Daarnaast bepaalt de nieuwe richtlijn dat de beheerder bepaalde informatie moet verstrekken aan de niet-beursgenoteerde onderneming, diens aandeelhouders en de toezichthouder bij het verkrijgen van zeggenschap. Onder zeggenschap wordt verstaan: meer dan 50% van de stemrechten van een niet-beursgenoteerde onderneming (zowel direct als indirect).

Verbod op asset stripping

Beheerders van (private equity) fondsen die zeggenschap verkrijgen over een niet-beursgenoteerde onderneming mogen gedurende een termijn van 24 maanden geen uitkering, kapitaalsvermindering, terugbetaling van aandelen en/of verwerving van eigen aandelen door de onderneming bevorderen, steunen of opdragen.

Gevolgen voor de beheerders van beleggingsfondsen in Nederland

Met de implementatie van de nieuwe richtlijn voor beheerders van alternatieve beleggingsfondsen zullen (i) de huidige uitzondering voor de aanbieding van participaties in beleggingsfondsen aan uitsluitend professionele beleggers en (ii) de vrijstellingen voor de aanbieding van participaties met een nominale en pakketwaarde van minimaal EUR 50.000 komen te vervallen.

De beheerders die bij de aanbieding van participaties in beleggingsfondsen van deze uitzondering of vrijstellingen gebruik maken zullen - indien er sprake is van een totaal aan beheerde activa van EUR 100 miljoen of meer (EUR 500 miljoen of meer bij het beheren van bepaalde closed-end beleggingfondsen zonder leverage) is - conform de regels van de nieuwe richtlijn een vergunning moeten aanvragen en onder toezicht komen te staan Dit betekent dat ook de regels met betrekking tot leverage en zeggenschap moeten worden nageleefd. Daar tegenover staat dat de vergunninghoudende beheerders wel een Europees paspoort kunnen verkrijgen voor (i) het beheren van beleggingsfondsen in andere lidstaten en (ii) het verhandelen van participaties in beleggingsfondsen aan professionele beleggers.