Overdrachtsbelastingvrijstelling voor interne netwerken

De Hoge Raad heeft recentelijk een arrest gewezen over de heffing van overdrachtsbelasting bij de verkrijging van bronnetten van een warmte-koude-opslaginstallatie (WKO). In de zaak voor de Hoge Raad verkreeg de koper – naast diverse zorgappartementen – drie WKO's, bestaande uit bronnetten, een warmtepompsysteem en een binnen-installatie. De betreffende bronnetten zijn gesitueerd op 90 tot 150 meter diepte in de grond rondom de gebouwen. Deze bronnetten transporteren warmte naar het overdrachtspunt in de betreffende gebouwen, waar de warmte middels het warmtepompsysteem en de binnen-installatie de zorgappartementen wordt binnengebracht. In onderhavige zaak speelde de vraag of op de verkrijging van de bronnetten de netwerkvrijstelling in de overdrachtsbelasting van toepassing was. 

Netwerkvrijstelling

De verkrijging van een net gelegen in, op of boven de grond, bestaande uit een of meer kabels of leidingen, bestemd voor transport van vaste, vloeibare of gasvormige stoffen, van energie, of van informatie is vrijgesteld van overdrachtsbelasting (artikel 11-1-y van de Wet op belastingen van rechtsverkeer). Voor de Hoge Raad kwam de vraag wat onder het begrip 'net' in fiscale zin moet worden verstaan. Daarnaast was onduidelijk of een net of netwerk alleen onder het bereik van de vrijstelling viel op het moment dat het perceel- of object-overschrijdend was en dus ook daadwerkelijk geschikt was voor transport van de ene naar de andere locatie (en dus niet alleen voor verticale verplaatsing van warmte, koude, etc.).

Hoge Raad

Het begrip 'net' is als zodanig niet uitgewerkt in de fiscale wetgeving. De Hoge Raad oordeelde dat voor beantwoording van de vraag of de netwerkvrijstelling van toepassing is, getoetst dient te worden of sprake is van een netwerk zoals omschreven in andere, niet-fiscale wetgeving. Uit de totstandkomingsgeschiedenis van de netwerkvrijstelling volgt namelijk dat een omschrijving van hetgeen tot een netwerk behoort in die andere wetgeving tevens doorwerkt naar de overdrachtsbelasting. De Hoge Raad zoekt zodoende aansluiting bij de Warmtewet. Getoetst moet worden of het net in kwestie voldoet aan de omschrijving van een warmtenet als opgenomen in die wet. De Hoge Raad volgt het oordeel van het Hof Arnhem-Leeuwarden dat in deze zaak sprake is van een net in de zin van de netwerkvrijstelling, nu de bronnetten – middels meerdere leidingen – warmte transporteren die wordt onttrokken aan de omgeving naar het overdrachtspunt in de gebouwen. Het feit dat de bronnetten gelegen zijn in de tuin van de gebouwen waaraan de warmte wordt geleverd, doet niet af aan dat oordeel. Horizontaal transport blijkt dus geen vereiste.

Gevolgen voor de praktijk

Met andere woorden, de netwerkvrijstelling in de overdrachtsbelasting geldt ten aanzien van de verkrijging van bronnetten van een WKO, ook wanneer het net niet meer dan één kadastraal perceel beslaat. Mede in het kader van de energietransitie achten wij dit arrest een welkome uitkomst. We vinden het bovendien verdedigbaar dat eenzelfde standpunt wordt ingenomen ten aanzien van de verkrijging van private elektriciteitsnetten en gesloten distributiesystemen, mits uiteraard sprake is van een kabelnetwerk met verschillende aansluitingspunten.

Voor zover de verkrijging van de overige delen van het object wel is onderworpen aan de heffing van overdrachtsbelasting, zal in de notariële akte overigens een juiste uitsplitsing moeten worden gemaakt naar de waarde van de verschillende onderdelen van het object.

Mocht u hierover vragen hebben aarzel dan niet om contact met ons op te nemen.