Home / Publicaties / COVID-19 en pensioen: uitstel of besparing pensioenkosten...

COVID-19 en pensioen: uitstel of besparing pensioenkosten mogelijk?

09/04/2020

Kostenbesparingen zijn vanwege de coronacrisis voor veel werkgevers inmiddels van levensbelang. Ook als aanspraak op een NOW-subsidie of andere crisisfaciliteiten kan worden gemaakt. Uitstel of verlaging van pensioenkosten kan in dat kader ook een nuttige bijdrage vormen. Werkgevers hebben in dat verband mogelijk een aantal verschillende opties tot hun beschikking. In dit artikel worden 3 opties belicht. 

Optie 1: uitstel van premiebetaling

In het licht van de crisis heeft de Stichting van de Arbeid met de pensioensector afspraken gemaakt om werkgevers tegemoet te komen. Pensioenuitvoerders (fondsen, verzekeraars en PPI’s) introduceren diverse maatregelen om uitstel van premiebetaling te faciliteren. Het betreft de volgende mogelijkheden:

  • Betalingsregelingen voor werkgevers in acute problemen;
  • Verruiming van betalingstermijnen;
  • Een minder strikt invorderingsbeleid.

Wat de concrete maatregelen inhouden is aan de afzonderlijke pensioenuitvoerders zelf om te  bepalen. Dat blijkt tot verschillen te leiden. Bpf Bouw en PME hanteren voor alle werkgevers verlengde betaaltermijnen van rond de acht weken, zij het met kleine verschillen. PFZW verlengt de betalingstermijn voor de factuur van begin april, maar alleen als de werkgever dat specifiek aanvraagt. Anderzijds heeft een verzekeraar als Zwitserleven nu nog geen aanpassingen doorgevoerd. Dat wacht eerst op aanpassingen van het wettelijk kader. Dat is nu voorwerp van overleg tussen verzekeraars en de minister. 

Voor zover zij niet al bericht hebben ontvangen over de concrete maatregelen, doen werkgevers er goed aan navraag te doen bij hun uitvoerder. Wat is er mogelijk en wat zijn de voorwaarden? Als er nog geen regeling is, kan de werkgever erop aandringen dat die er snel komt. Of zelf met een passend voorstel komen.  

Optie 2: beroep op premiebetalingsvoorbehoud

Bij de hiervoor geschetste afspraken is in beginsel alleen sprake van (beperkt) uitstel. Niet van afstel. Wanneer uitstel niet voldoende is, kan mogelijk een beroep op een premiebetalingsvoorbehoud worden gedaan. Daarvoor dient sprake te zijn van een ingrijpende wijziging van omstandigheden. Dan kan de werkgever (eenzijdig) besluiten de betaling van het werkgeversdeel van de premie te staken. De gemaakte afspraken (eventueel eerst gewijzigd) moeten een dergelijk beroep wel mogelijk maken. Daarin moet een dergelijk voorbehoud in ieder geval zijn opgenomen.

Optie 3: wijziging van de pensioenregeling

De meest vergaande optie is een wijziging van de pensioenregeling. Dat kan bijvoorbeeld een versobering of een stopzetten betreffen, tijdelijk of permanent. Hiervoor is in beginsel wel instemming van de individuele werknemers vereist. In dat kader zal het bijzondere karakter van de coronacrisis wellicht een belangrijk argument opleveren.  Deze crisis is zonder meer uniek, zowel qua omvang als urgentie. Adequate financiële onderbouwing van het voorstel zal anderzijds veelal ook vereist zijn. En dat zonder meer als de werkgever een eenzijdige wijziging dient door te voeren, waarvoor geen instemming van de werknemers wordt verkregen. Onder bepaalde, (strikte) voorwaarden bestaat die mogelijkheid namelijk soms ook. Een wijziging kan anderzijds niet met terugwerkende kracht, ook al over het verleden, worden doorgevoerd.   

Bedrijfstakpensioenfonds of cao; melding betalingsonmacht

Indien een bedrijfstakpensioenfonds van toepassing is, kan alleen Optie 1 (uitstel) worden gebruikt,  de Opties 2 (premiebetalingsvoorbehoud) en 3 (wijziging) zijn niet beschikbaar. Wijziging is evenmin mogelijk als de pensioenregeling via een bedrijfstak-cao wordt vastgesteld. 

Een zogeheten melding van betalingsonmacht blijft bovendien een belangrijk aandachtspunt. Een werkgever die de premies niet tijdig aan een bedrijfstakpensioenfonds kan betalen, dient dat te melden. Een dergelijke melding dient altijd tijdig en op de juiste wijze te worden verricht. Ongeacht of de betalingstermijn is verlengd of al uitstel is verleend. De werkgever kan er niet op vertrouwen dat het fonds al van de betalingsonmacht af wist, of althans begrepen moet hebben dat iets dergelijks speelde. Anders kan bestuurdersaansprakelijkheid ontstaan. Een nader aandachtspunt daarbij is de situatie waarin sprake is van betalingsonwil. Als een werkgever eigenlijk wel kan betalen, maar ervoor kiest het geld anders te besteden. Ook dan kan een melding van betalingsonmacht noodzakelijk zijn.

Uitvoering

Voor de opties 2 en 3 geldt een aantal aandachtspunten. Kan een en ander financieel onderbouwd worden? Dat is in de meeste gevallen het cruciale vertrekpunt, waarbij mogelijk ook een accountantsverklaring vereist zal zijn. Is daarnaast betrokkenheid van de OR, PVT, dan wel personeelsvergadering vereist of zinvol? Vereist zal die in ieder geval zijn voor optie 3, de wijziging. Anderzijds zal het oordeel van de OR of PVT, indien positief, ook ondersteuning kunnen bieden. Het kan helpen bij de onderbouwing dat de wijziging gerechtvaardigd is. Met name bij een eventuele eenzijdige wijziging. Verder zal ook afstemming met de werknemers en pensioenuitvoerder nodig zijn. Mede in dat kader zijn ook de toepasselijke voorwaarden van belang. Wat houden de arbeidsvoorwaarden, het pensioenreglement en de uitvoeringsovereenkomst in ten aanzien van de relevante aspecten? En, ten slotte, hoe verhoudt een en ander zich tot een eventuele NOW-subsidie? In deze subsidieregeling zit immers een (forfaitaire) tegemoetkoming (30% van de loonsom) voor de betaling van onder andere pensioenpremies. 

Conclusie

Werkgevers doen er goed aan zich snel te beraden over hun pensioenkosten. Mogelijk kan de impact van die belangrijke kostenpost beperkt worden. Hetzij via een vorm van uitstel, hetzij via een zwaardere ingreep. Of via een combinatie van beschikbare maatregelen. Zowel wat nodig is, als wat mogelijk is, kan maar beter zo snel mogelijk in beeld worden gebracht.

De sectie Employment & Pensions verschaft u desgewenst graag een nadere toelichting.

 

Auteurs

Portret vanFleur Assendelft de Coningh
Fleur van Assendelft de Coningh
Advocaat
Amsterdam
Paulus van den Bos