COVID-19: Selectieve betalingen in financieel zwaar weer

Nu veel ondernemingen als gevolg van de coronacrisis kampen met liquiditeitskrapte komen ondernemers voor de keuze te staan: Welke crediteuren betaal ik wel en welke niet? Waar moeten ondernemers in zo’n situatie rekening mee houden en wat zijn de valkuilen? In dit artikel de do’s en don’ts bij een naderend faillissement.

Hoofdregel

Als uitgangspunt geldt dat het een bestuurder vrij staat om zelf de afweging te maken welke schuldeisers van de vennootschap (eerst) worden voldaan. Anders wordt dit zodra het faillissement van de vennootschap in zicht komt (“peildatum”). In dat geval moet een bestuurder van een onderneming een zorgvuldige afweging maken welke openstaande schulden worden voldaan. Vanaf dat moment dient het bestuur niet meer alleen het belang van de vennootschap voorop te stellen, maar ook het belang van de schuldeisers. In het zicht van een faillissement geldt dat crediteuren gelijk dienen te worden behandeld. Alleen als voor de selectieve betaling een expliciete rechtvaardigingsgrond bestaat kan de (selectieve) betaling zijn toegestaan. Denk hierbij aan schuldeisers die noodzakelijk zijn voor de voortzetting van de onderneming (bijvoorbeeld aan een grondstoffenleverancier, ICT-dienstverlener of nutsbedrijf). In deze gevallen kan de (selectieve) betaling worden gerechtvaardigd omdat de continuïteit van de vennootschap er rechtstreeks bij gebaat is.

Risico’s

Als een bestuurder redelijkerwijs voorziet (ofwel moet voorzien) dat de vennootschap failliet zal gaan, geldt dat hem sneller een verwijt van een onrechtmatige selectieve betaling kan worden gemaakt. De voornaamste risico’s van selectief betalen vanaf de peildatum zijn dat de curator een benadelende rechtshandeling (lees: de selectieve betaling) vernietigt, dat betaalde bedragen moeten worden terugbetaald en/of dat een bestuurder persoonlijk aansprakelijk wordt gesteld voor de ontstane schade (zijnde het bedrag van de selectieve betaling) of misschien wel het gehele faillissementstekort.

Do en don’ts 

In het zicht van een naderend faillissement is voor een bestuurder raadzaam om de volgende aanbevelingen in het achterhoofd te houden:

• Verricht geen betalingen, tenzij er sprake is van expliciete rechtvaardigingsgrond;
• Leg als bestuurder schriftelijk vast waarom bepaalde betalingen wél worden uitgevoerd, bij voorkeur onderbouwd met een reddingsplan of liquiditeitsprognose waaruit volgt dat de onderneming nog levensvatbaar is. Op die manier toont de bestuurder aan dat er weloverwogen (en niet lichtzinnig) betalingsbeslissingen zijn genomen;
• Verricht géén betalingen meer aan gelieerde (rechts)personen zoals zustermaatschappijen;
• Als het faillissement onafwendbaar is, is het raadzaam geen betalingen meer uit te voeren.

Mocht u nog vragen hebben over selectieve betalingen of andere vragen met betrekking tot COVID-19, dan kunt u daarvoor uiteraard contact met ons opnemen.