Onvoldoende verzekering van onderneming kan bestuurdersaansprakelijkheid opleveren

De verzekeringsplicht van een bestuurder van de onderneming is hot, zeker in deze tijden van Covid-19.

Op 13 oktober jl. heeft het Gerechtshof Den Bosch, ECLI:NL:GHSHE:2020:3156, een belangrijk arrest gewezen over de plicht van een bestuurder om te zorgen voor voldoende dekking van de risico's in verband met de gedreven onderneming. In het arrest is geoordeeld dat de keuze van de bestuurder van een bouwonderneming om de verzekeringspremie niet te betalen, waardoor dekking van de AVB-verzekering is opgeschort, een persoonlijk ernstig verwijt van de bestuurder oplevert voor de ongedekte (overlijdens)schade van een arbeidsongeval.

Vergaand oordeel over verzekeringsplicht bestuurder

In deze uitspraak komt het gerechtshof tot het oordeel dat de vennootschap/werkgever verplicht was om een aansprakelijkheidsverzekering af te sluiten, omdat hij een gevaarlijk bedrijf exploiteert. Dat is een opmerkelijke beslissing omdat de Hoge Raad eerder (ECLI:NL:HR:2011:BR5215 en ECLI:NL:HR:2011:BR5223) had geoordeeld dat de verzekeringsplicht die uit goed werkgeverschap (artikel 7:611 BW) kan voortvloeien, beperkt moet blijven tot risico's van deelname aan het wegverkeer. 

In deze uitspraak gaat het gerechtshof verder dan in eerdere jurisprudentie en acht de verzekeringsplicht voor de werkgever met gevaarlijke werkzaamheden zo belangrijk dat het niet voldoen eraan leidt tot persoonlijke aansprakelijkheid van de bestuurder.

Het gerechtshof bedient zich in haar uitspraak van standaardjurisprudentie met betrekking tot bestuurdersaansprakelijkheid ex. artikel 6:162 en stelt in lijn met standaardjurisprudentie voorop dat indien een vennootschap een onrechtmatige daad pleegt in beginsel alleen de vennootschap aansprakelijk is voor de daaruit voortvloeiende schade. Het gerechtshof vervolgt haar overwegingen dat onder bijzondere omstandigheden ook de bestuurder van die vennootschap aansprakelijk kan worden gehouden. In deze uitspraak wordt het gebrek aan een deugdelijke verzekering voor werknemers onder die bijzondere omstandigheden geschaard. 

Bestuurdersaansprakelijkheid

Voor persoonlijke aansprakelijkheid op grond van artikel 6:162 BW is vereist dat de bestuurder een persoonlijk ernstig verwijt kan worden gemaakt (ECLI:NL:HR:2006: AZ0758).

Het gerechtshof overweegt dat het de taak van een bestuurder is om zijn bedrijfsorganisatie zodanig in te richten dat verzekeringspremies tijdig betaald worden zodat voorkomen wordt dat de dekking van de verzekering wordt opgeschort. Het gerechtshof acht hierbij van belang dat de bestuurder uitlegt of inzage geeft door wie het betalen van verzekeringspremies wordt gedaan binnen het bedrijf  en welke interne controle daarop plaatsvindt. Daarnaast speelt voor het gerechtshof nog mee dat werknemers in de veronderstelling verkeerden dat zij verzekerd waren tegen schade indien een incident zou plaatsvinden tijdens de werkzaamheden. 

Volgens het gerechtshof levert de niet-betaling van de premies aan de verzekeringsmaatschappij door de vennootschap - als gevolg waarvan de dekking is opgeschort - een ernstig persoonlijk verwijt op van de bestuurder en kan hij op die grond persoonlijk aansprakelijk worden gehouden voor de schade.

Volgens het arrest Staleman-Van de Ven ( ECLI:NL:HR:1997:ZC2243) moet er in het kader van risicomanagement worden gekeken naar de aard van de onderneming en daaraan verbonden risico's.

Conclusie voor de praktijk: adequaat risicomanagement

Uit dit arrest volgt dat bestuurders zich er bewust van moeten zijn dat adequate verzekeringen van kracht zijn. 

Adequaat risicomanagement brengt met het oog op de aard van de onderneming en de daaraan verbonden risico's met zich mee dat deze risico's zo nodig worden afgedekt. Dit moet dikwijls  geregeld worden met een adequate verzekeringsdekking bij gebrek aan alternatief om de risico's op andersoortige wijze te beperken (zoals via contracten en governance). Onvoldoende verzekeringsdekking kan onder omstandigheden zelfs leiden tot bestuurdersaansprakelijkheid voor de ongedekte schade.

In moeilijke tijden zoals Covid-19 is het dus niet zonder meer raadzaam om de verzekeringspremie niet te betalen in het kader van cashmanagement. 

Mocht u over het voorgaande nog vragen hebben dan kunt u daarvoor uiteraard contact met ons opnemen.

Verder attenderen wij u graag op ons D&O webinar – 9 februari 2021, 12.30 – 13.30 uur, Bestuurdersaansprakelijkheid en D&O in internationaal perspectief – stilte voor de storm?