Informatieverplichtingen op basis van de Wet Franchise: wat betekent dit voor franchisegevers?

De Wet Franchise komt in sneltreinvaart op ons af. De wet legt vooral aan franchisegevers veel nieuwe informatieverplichtingen op. Als deze verplichtingen niet worden nagekomen, kan dit grote gevolgen hebben. Waar moet op worden gelet? En waar moet nu precies aan worden voldaan? In dit artikel gaan wij daarop in.

In ons eerdere artikel van eind juni hebben we de laatste stand van zaken van het wetgevingsproces voor u op een rij gezet. Op 30 juni heeft de Eerste Kamer het wetsvoorstel met een hamerslag aangenomen. De verwachting is dat de wet op 1 januari 2021 van kracht is.

De Wet Franchise introduceert informatieverplichtingen, met name voor franchisegevers. De precontractuele informatieverplichtingen worden in het leven geroepen om ervoor te zorgen dat potentiële franchisenemers een weloverwogen beslissing kunnen nemen of zij de franchiseovereenkomst willen sluiten. De informatieverplichtingen die gaan gelden tijdens de looptijd van de franchiseovereenkomst moeten ervoor zorgen dat franchisenemers op de hoogte worden gehouden van ontwikkelingen met betrekking tot de formule. De consequenties van het niet-naleven van deze verplichtingen zijn vergaand: vernietiging van de franchiseovereenkomst door de franchisenemer en het vorderen van schadevergoeding. 

Het is voor franchisegevers de moeite waard om te gaan werken met een zogenoemd Precontractueel Informatie Document (PID) waarin de vereiste informatie is opgenomen en welk document aan de franchisenemer kan worden verstrekt.

In dit artikel worden de informatieverplichtingen kort toegelicht. 

Vóór het sluiten van de franchiseovereenkomst (precontractuele informatieverplichting)

Informatieverplichting van de franchisenemer

Voordat de franchiseovereenkomst wordt aangegaan moet de franchisenemer de franchisegever informeren over zijn financiële positie. De wetgever heeft kort en bondig geformuleerd dat het gaat om informatie die redelijkerwijs van belang wordt geacht in verband met het sluiten van de franchiseovereenkomst.

Informatieverplichtingen van de franchisegever

De Wet Franchise bevat een opsomming van de informatie die de franchisegever in de precontractuele fase aan de potentiële franchisenemer ter beschikking moet stellen. Dat reikt verder dan de informatie die de franchisenemer moet delen. De wetgever eist van de franchisegever dat hij minimaal de volgende informatie verstrekt:

• het concept van de franchiseovereenkomst met bijlagen;
• een overzicht van de door de franchisenemer te betalen vergoedingen, opslagen en andere bijdragen en een toelichting waar die bijdragen voor bedoeld zijn;
• een overzicht van de van de franchisenemer verlangde investeringen;
• informatie over de wijze waarop het overleg tussen de franchisegever en de franchisenemers plaatsvindt en de contactgegevens van het orgaan dat de franchisenemers vertegenwoordigt (voor zover een vertegenwoordigend orgaan aanwezig is);
• de mate waarin en de wijze waarop de franchisegever (al dan niet via een afgeleide formule) in concurrentie kan treden met de franchisenemer; 
• op welke wijze de franchisenemer kennis kan nemen van omzetgerelateerde gegevens die hemzelf betreffen of voor zijn bedrijfsvoering van belang zijn; en,
• alle overige informatie waarvan de franchisegever weet of redelijkerwijs kan vermoeden dat deze van belang is voor het sluiten van de franchiseovereenkomst.

Omzetprognose?

Daarnaast dient de franchisegever informatie te verstrekken over zijn financiële positie en over de beoogde locatie van de franchiseonderneming. Als die informatie niet beschikbaar is, dan dient de franchisegever de financiële gegevens van één of meer onderneming(en) te verstrekken die hij als vergelijkbaar beschouwt. De franchisegever moet daarbij overigens ook duidelijk maken op welke wijze deze onderneming(en) volgens hem vergelijkbaar is of zijn. 

In de wetsgeschiedenis is benadrukt dat er geen verplichting bestaat voor de franchisegever om een omzetprognose te verstrekken (hetgeen in lijn is met de huidige jurisprudentie). Uiteindelijk is het echter de vraag of de verplichting om uitgebreide financiële gegevens betreffende de franchiseonderneming te verstrekken per saldo niet alsnog neerkomt op het verstrekken van een omzetprognose. Het is aan de toekomstige praktijk (en rechtspraak) om daar uiteindelijk duidelijkheid over te creëren.

Open normen

De opgesomde informatieverplichtingen zijn door de wetgever ruim geformuleerd. Het gaat grotendeels om open normen. Dat is bijvoorbeeld het geval bij het verstrekken van informatie waarvan de franchisegever "weet of redelijkerwijs kan vermoeden dat deze van belang is voor het sluiten van de franchiseovereenkomst". Het is goed voorstelbaar dat franchisenemers en franchisegevers van mening verschillen over wat hieronder wordt verstaan. Uiteindelijk zal de praktijk moeten uitwijzen hoe deze open normen worden ingevuld, aangezien de wetgever het bij het formuleren van open normen heeft gelaten.

Wijze van informatieverstrekking

De franchisegever dient de informatie ten minste vier weken voor het sluiten van de franchiseovereenkomst ("stand still periode") aan de franchisenemer te verstrekken op een manier zodat een franchisenemer een weloverwogen beslissing kan nemen over het al dan niet sluiten van de franchiseovereenkomst. De informatie moet op later moment ook nog te raadplegen zijn voor de franchisenemer.

Stand still periode

De "stand still periode" houdt in dat de franchisegever gedurende deze termijn niet mag overgaan tot:

• wijziging van de franchiseovereenkomst, tenzij deze wijziging voordelig is voor de franchisenemer;
• het sluiten van de franchiseovereenkomst of enige daarmee onlosmakelijk verbonden overeenkomst met de franchisenemer (maar een geheimhoudingsovereenkomst valt niet onder dit verbod); en,
• het aanzetten van de franchisenemer tot het doen van betalingen of investeringen die direct of indirect samenhangen met of vooruitlopen op de te sluiten franchiseovereenkomst.

Deze "stand still periode" geldt niet als de franchisegever een (op)volgende franchiseovereenkomst sluit met dezelfde franchisenemer (of een dochtermaatschappij of verbonden groepsmaatschappij van de franchisenemer). 

Onderzoeksplicht franchisenemer

De wet bevat een onderzoeksplicht voor de franchisenemer. Dat houdt in dat de franchisenemer maatregelen dient te treffen om te voorkomen dat hij onder invloed van een onjuiste voorstelling van zaken de franchiseovereenkomst sluit. Op grond van de huidige jurisprudentie is dat niet nieuw; ook op dit moment rust op de franchisenemer al een vergelijkbare onderzoeksplicht.

Tijdens de duur van de franchiseovereenkomst

De franchisegever moet tijdens de duur van de franchiseovereenkomst aan de franchisenemer tijdig informatie verstrekken over diverse onderwerpen die van belang zijn in de franchiserelatie. Het gaat in ieder geval om informatie over:

• voorgenomen wijzigingen van de franchiseovereenkomst;
• de door de franchisegever verlangde investeringen;
• een besluit om een afgeleide formule te gaan voeren (bijvoorbeeld het starten van een webshop);
• alle overige informatie die van belang is voor de uitvoering van de franchiseovereenkomst; en,
• de wijze van besteding van de financiële bijdragen die de franchisenemer conform de eis van de franchisegever heeft voldaan.

Wijze van informatieverstrekking

De informatie moet worden verstrekt op een zodanige wijze dat de franchisenemer op basis daarvan kan bepalen of en in hoeverre het nodig is om zijn bedrijfsvoering aan te passen of feitelijke maatregelen te treffen. Ook moet de informatie nog op een later moment te raadplegen zijn voor de franchisenemer.

Conclusie

De Wet Franchise legt voornamelijk aan franchisegevers veel nieuwe informatieverplichtingen op. We kunnen in dit verband leren van onze zuiderburen. In België bestaat al langer een verplichting voor franchisegevers om bepaalde informatie te verstrekken aan kandidaat-franchisenemers alvorens de franchiseovereenkomst aan te gaan. De benodigde informatie wordt dan in een Precontractueel Informatie Document (PID) opgenomen en aan de franchisenemer verstrekt. Het is verstandig om deze praktijk ook in Nederland te gaan volgen. 

Daarnaast is het voor franchisegevers belangrijk om binnen de organisatie goed vast te leggen welke informatie tijdens de looptijd van de franchiseovereenkomst met de franchisenemers moet worden gedeeld en de organisatie zo in te richten dat dit ook daadwerkelijk gebeurt. Denk er ook aan om vast te leggen wanneer welke informatie is verstrekt. Dat is vooral belangrijk om – in geval van discussie – op een later moment te kunnen aantonen dát en wanneer de informatie is gedeeld. 

Als de (informatie)verplichtingen door franchisegevers niet worden nageleefd, dan kan de franchisenemer in bepaalde gevallen de franchiseovereenkomst vernietigen. Dat heeft vergaande gevolgen. Bovendien kunnen franchisenemers in dat geval schadevergoeding vorderen.

In onze volgende bijdrage gaan wij in op de overleg- en instemmingsverplichtingen die de Wet Franchise meebrengt.